ابراهیم شیرمحمدی - کارشناس ارشد رشته بیولوژی و بیوتکنولوژی خاک، گروه خاکشناسی، دانشگاه ت
ناصرعلی اصغرزاد - دانشیار گروه خاکشناسی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز
کمال شهبازی - محقق
پرویز شریفی - محقق

با توجه به اهمیت روزافزون آب در کره زمین می‌توان جهت افزایش راندمان مصرف آب از کشت هیدروپونیک استفاده کرد. از طرف دیگر گزارشهای زیادی مبنی بر مفید بودن همزیستی میکوریزی برای گیاهان کشت شده در محیط‌های خاکی وجود دارد ولی اثرهای این همزیستی در محیطهای کشت هیدروپونیک و آیروپونیک مورد توجه قرار نگرفته است و نیاز به بررسی‌های زیادی در این زمینه می‌باشد. در آزمایش اخیر تأثیر همزیستی دوگونه قارچ میکوریز (گلوموس اتونیکاتوم و گلوموس اینترارادیسز) با محلول غذایی راریسون در سه سطح کامل، نصف و صف از عناصر ریزمغذی منگنز، روی، مس و آهن بر حجم ریشه و ماده خشک اندام هوایی گیاه گوجه‌فرنگی در بستر پرلیت مورد مطالعه قرار گرفت. در هیچ یک از ترکیبات تیماری همزیستی میکوریزی مشاهده نشد. استفاده از سطوح مختلف محلول غذایی در تیمارهای قارچی گلوموس اتونیکاتوم و گلوموس اینترارادیسز، از نظر حجم ریشه و ماده خشک اندام هوایی تفاوت معنی‌داری ایجاد نکرد ولی در تیمار شاهد تفاوتهایی بین سطوح مختلف محلول غذایی از نظر این صفت وجود داشت و بهترین تیمار شاهد از نظر ماده خشک و حجم ریشه تولیدی تیماری بود که از محلول غذایی با نصف عناصر فلزی استفاده شده بود. همچنین در هر سطح محلول غذایی تفاوت معنی‌داری بین تیمارهای قارچی وجود نداشت.