حنانه شفاعت طلب دهقانی - دانشجوی کارشناسی ارشد سازه های آبی گروه مهندسی آب دانشگاه گیلان
مهدی اسمعیلی ورکی - استادیار سازه های آبی گروه مهندسی آب، دانشگاه گیلان
افشین اشرف زاده - استادیار منابع آب گروه مهندسی آب، دانشگاه گیلان

سرریزهای کنگره ای یکی از سازه های متداول به منظور تنظیم سطح آب و تخلیه جریان در کانال های انتقال آب و دریاچه سدها بدون نیاز به عملیات بهره برداری خاص می باشند. مشکل عمده در بهره برداری از این سازه ها در کانال های انتقال آب، ترسیب مواد رسوبی موجود در بالادست آنها می باشد که در نتیجه عملکرد هیدرولیکی این نوع از سازه ها را تحت تاثیر قرار خواهد داد. در این پژوهش تاثیر تغییر هندسه و ارتفاع رسوب گذاری بر مشخصه های هیدرولیکی سرریز کنگره ای با پلان ذوزنقه ای به صورت آزمایشگاهی مورد بررسی قرار گرفت. برای این منظور آزمایش ها برای سه تراز رسوب گذاری در بالادست سرریز (30، 60 و 90 درصد ارتفاع سرریز) و بدون رسوب و برای 6 هندسه سرریز کنگره ای- ذوزنقه ای انجام شد. مقایسه نتایج نشان داد که در دامنه HT/ P<0/19؛> 0/05 عملکرد هندسه های مورد بررسی در ترازهای رسوب گذاری 30 و 60 درصد ارتفاع سرریز مشابه با وضعیت بدون رسوب می باشد ولی با افزایش تراز رسوب گذاری به 90 درصد ارتفاع سرریز، علمکرد سرریزها تغییر چشمگیری می نماید. در شرایط بدون رسوب و ترازهای رسوب گذاری 30 و 60 درصد با افزایش عرض و کاهش تعداد سیکل ها عملکرد سرریزهای کنگره ای به طور قابل ملاحظه ای کاهش یافت به گونه ای که هندسه LBTW1 با عرض سیکل 30 سانتیمتر و تعداد 3 سیکل بهترین و هندسه LBTW6 با عرض سیکل 60 سانتیمتر و تعداد 2 سیکل کمترین عملکرد را داشتند. در تراز رسوب گذاری 90 درصد، افزایش طول موثر سرریز سبب کاهش عملکرد سرریزها شد و هندسه LBTW4 با طول موثر 2/4 متر و هندسه LBTW5 با طول موثر 3/42 متر به ترتیب دارای بیشترین و کمترین ضریب دبی بودند.

سرریز کنگره ای، رسوب گذاری، ضریب دبی جریان، سفره های ریزشی جریان، سازه هیدرولیکی