بررسی تغییرات مکانی و زمانی کیفیت آب رودخانه کارون با استفاده از تکنیک های آماری چند متغیره

در این مطالعه کیفیت آب رودخانه کارون و مهمترین عوامل موثر بر آن در دشت خوزستان که یکی از مناطق و قطب های مهم کشاورزی استان و کشور است، مورد بررسی قرار گرفته است. آمار و اطلاعات مربوط به پنج ایستگاه هیدرومتری از بانک اطلاعاتی سازمان آب و برق خوزستان استخراج گردید. متغیرهای کمی و کیفی مورد بررسی بالغ بر 30 پارامتر شامل دبی (Q)، هدایت الکتریکی (EC)، اسیدیته (pH)، کل جامدات محلول (TDS)، تیرگی (Turbidity)، کلسیم، منیزیم، سدیم، پتاسیم، بیکربنات، کلر، سولفات، مواد معلق، دما، نیترات، نیتریت، آمونیم، فسفات، کل کلیفرم، کلیفرم مدفوعی، نسبت جذب سدیم، آهن، روی، کرم، کادمیوم، مس، سرب، DO، BOD، COD در یک دوره آماری 10 ساله (1393-1384) بوده است. سپس یک ماتریس به ابعاد 30×477 تشکیل و با استفاده از تکنیک های آماری چند متغیره نظیر تحلیل عاملی (Factor analysis)، تحلیل خوشه ای (Cluster analysis) و ماتریس همبستگی و با کمک نرم افزار SPSS20 مورد تجزیه و تحلیل و نتیجه گیری واقع گردید. نتایج تحلیل عاملی و آنالیز مولفه های اصلی نشان داده است که 76.657 درصد از تغییرات واریانس کل مربوط به داده های کیفیت آب، بوسیله نه عامل تبیین می شود. که از آن، عامل اول با توجیه مجموع 26.637 درصد واریانس داده ها از مهمترین عوامل موثر بر کیفیت آب از ناحیه آلودگی های معدنی و املاح محلول می باشد.

Keywords:

کیفیت , آلودگی , تحلیل عامل , تحلیل خوشه ای , رودخانه های کارون و دز , دشت خوزستان