نحوه شناسایی و مدیریت مسیل های متروک شهری

به طور کلی در همه کشورهای دنیا رودخانه ها محل توسعه و شکل گیری کانون های جمعیتی بوده است. لکن عموما به واسطه اقدامات غیر اصولی مدیریت شهری در ساماندهی اینگونه مجاری، کارکرد طبیعی این آبراهه ها تحت الشعاع قرار گرفته است. همچنین گاهی مشاهده می شود در اثر این قسم اقدامات غیر فنی بخشی از مجرای رودخانه در قالب پروژه های جمع آوری آب سطحی منحرف و یا به مجاری جدیدی منتقل شده است. به نحوی که تمام یا بخشی از اراضی مجرای قبلی و طبیعی، بواسطه انسداد و یا انحراف از شبکه آبراهه های حوضه جدا شده و امکان حدوث سیلاب و آبگذاری تحت هیچ شرایطی در آن وجود ندارد. اینگونه مجاری به تدریج و با گذشت زمان تغییر کاربری داده و به آن عنوان مسیل متروک اطلاق می گردد. این در حالی است که آبراهه های عبوری از مناطق شهری می تواند فرصتی مناسب برای ایجاد پارک ها و فضاهای تفریحی تلقی گردد و متاسفانه این موضوع در تهیه طرح های تفصیلی شهری در سنوات گذشته مورد کم توجهی قرار گرفته است. فارغ از ضوابط فنی حاکم بر حفظ و احیای رودخانه ها و مسیل های درون شهری، مطالق ضوابط حقوقی کشورمان اراضی مسیل های متروک همچنان به عنوان انفال در مالکیت حکومت جمهوری اسلامی ایران قرار دارد و وزارت نسرو مسیول حفاظت از آنهاست. در این تحقیق در ابتدا با مروری بر تجارت جهانی در مواجهه با وضعیت نابسمان آبراهه های عبوری از مناطق شهری ناشی از توسعه غیر اصولی شهر، به معرفی اراضی مسیل متروک، نحوه ی شناسایی و تفکیک مسیل های قابل احیا از مسیل های غیر قابل و متروک و وظایف قانونی وزارت نیرو در زمینه شناسایی و حفاظت از این اراضی پرداخته شده است. سپس ضمن بررسی چالش ها و موانع موجود در حفاظت از این اراضی، راهکارهای پشنهادی وزارت نیرو در راستای رفع مشکلات موجود تشریح شده است.

Keywords:

مسیل متروک , شهری , سیلاب , عوامل طبیعی و غیر طبیعی , احیا , توسعه شهری