زهرا اکبری - دانشجوی کارشناسی ارشد رشته الهیات ومعارف اسلامی گروه فقه ومبانی اسلامی دانشگاه آزاد اسلامی واحدگناباد
رضا عباسپور - دکتری فقه و حقوق ، مدرس دانشگاه آزاد واحد گناباد

یکی از مسایلی که امروزه شهرهای بزرگ با آن مواجه هستند ، رشد بی رویه جمعیت و به تبع آن رشد بزهکاری درآن ها است . از دیرباز شناسایی عوامل بروز جرم وسعی در از بین بردن این عوامل مهم ترین راهکار پیشگیری از بروز ناهنجاری ها شناخته شده است. اگرچه برای پیشگیری از وقوع جرایم در شهرها ، راهکارهای متفاوتی از سوی دانشمندان و صاحب نظران ارایه شده است ولی بی شک باید اذعان داشت که یکی از عوامل موثر در وقوع جرایم عامل محیطی است که موانع یا تسهیلاتی را برای مجرم فراهم می کند که این محیط می تواند یک محیط برگرفته از فضای دینی و معنوی باشد . رویکردهای جدید طراحی محیطی بر اساس آموزه های دینی این است که بتوان از طریق ساختار کالبدی شهربا تکیه بر آموزه های دینی و طراحی محیط های معنوی از ارتکاب جرایم جلوگیری کرد. این امر از طریق کاهش پتانسیل طبیعی و کالبدی مناطق شهری در جرم خیزی با ایجاد فضاهای دینی و معنوی یا کاهش امکان دهی به وقوع جرم ممکن می شود . براین اساس هرگونه اقدامی در ساختار مداخلاتی شهر باید با توجه به این امر صورت گیرد . امروزه کمتر به پتانسیل های بالقوه مناطق شهری و ساختمان ها در کاهش یا جلوگیری از جرایم التفات می شود . این در حالی است که می توان از طریق طراحی محیط شهری با تاکید بر آموزه های دینی و معنوی یا معماری ساختمان برگرفته از معماری اسلامی از ارتکاب جرایم شهری جلوگیری به عمل آورد. براین اساس می بایستی طراح شهری یا معمار در فرایند طراحی و جایگزینی فضایی چه در مقیاس سایت شهری یا مقیاس پلان مسکونی و تجاری به این امر توجه کند که از خلق گونه ای از فضا که امکان نظارت عمومی را کم می کندیا نحوه دسترسی به مناطق جرم خیز را افزایش می دهد جلوگیری به عمل آورد .

جرم ، پیشگیری ، معماری و شهرسازی ، فضاهای بدون دفاع ، آموزه های دینی