آرش علی اکبری - کارشناس ارشد مهندسی صنایع دانشگاه علم و صنعت ایران
علیرضا مقتدایی - مدیر اداره آمار اقتصادی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران

محیط یکی از مهمترین عوامل تاثیرگذار بر کارایی واحدهای تصمیم‌گیرنده می‌باشد در مواردی که واحدهای تصمیم‌گیرنده در محیط‌های متفاوتی فعالیت می‌نمایند و تاثیر عوامل محیطی بر عملکرد زیاد است، حتی در صورت تشابه ورودی‌ها و خروجی‌ها به دلیل عدم تشابه محیط واحدهای تصمیم‌گیرنده ناهمگن در نظر گرفته می‌شوند. در بسیاری از این موارد، عوامل محیطی، غیر قابل کنترل بوده و از اراده مدیریت واحدهای تصمیم‌گیرنده خارج است. مثلاً قوانین و مقررات وضع شده که ممکن است برای برخی واحدها تهدید و برای برخی فرصت تلقی گردد. استفاده از روش تحلیل پوششی داده‌ها به منظور مقایسه کارایی چنین واحدهایی بایستی با دقت و تامل بیشتر صورت پذیرد. هدف این مقاله ارائه رویکردی در جهت بررسی ارتباط عوامل محیطی از یک سو و کارایی واحدهای تصمیم‌گیرنده از سوی دیگر می‌باشد. در این رویکرد، در ابتدا میزان بهره‌گیری واحدهای تصمیم‌گیرنده از محیط، با استفاده از روش TOPSIS محاسبه می‌گردد، در قدم بعد کارایی آنها به کمک روش DEA تعیین می‌گردد و درنهایت ارتباط این دو، با استفاده از مدل رگرسیون سنجیده می‌شود.

تحلیل پوششی داده‌ها، روش TOPSIS، عوامل محیطی، فرض همگنی