عباس منتظر - کارشناسی ارشد روانشناسی بالینی، دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد
فاطمه نعمتی - کارشناس ارشد روانشناسی عمومی، دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد
محمدحسین رحیمی نسب - پژشک عمومی، مدرس دانشگاه یزد
علی محمد مزیدی شرف آباد - دکتری علوم ارتباطات، استادیار دانشگاه آزاد اسلامی، میبد یزد

با توجه به اینکه ادیان الهی هرکدام برای تکامل بشر آمده اند و با عنایت به اینکه روش درمانی مبتنی بر پذیرش و تعهد (ACT) بنوعی یک نظریه انسان گرایی وجودی شناخته شده و اشتراکاتی با دین اسلام در آن مشاهده می شود. پژوهش حاضر با هدف غنی سازی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد (ACT) با استفاده از آموزه های اسلامی و عرفانی اسلامی به روش توصیفی و تحلیلی با گردآوری اطلاعات از قرآن کریم، روایات و منابع عرفانی و روانشناسی پرداخته است. یکی از اصول بنیادین ACT پذیرفتن آگاهانه و فعال تجربیات نامطلوب درونی است. در قرآن کریم، دین مورد پذیرش خداوند، اسلام معرفی شده است، منظور تسلیم بودن در برابر مشیت خداوند. یعنی بودن با جهان هستی همانگونه که هست. البته کاربه همین جاختم نمی شود و رضایت از پذیرش هرآنچه پیش آمده فقط بدان جهت که از طرف معبود و معشوق است، بسیار دلپذیر می باشد و این نکته فراوان در سخنان امامان و اولیاء ما متجلی است. پذیرش و گسلش شناختی در ACT پایان راه نیست، بلکه پذیرش روشی برای افزایش اقدامات مبتنی بر ارزش است. در آموزه های اسلامی پذیرش رنج و سختی برای رسیدن به ارزش های معنوی و والای انسانی مقدس شمرده می شود که نمونه بارز آن را در حماسه عاشورا دیده می شود. در فرهنگ اسلامی شخصیت افراد یا همان من خدایی انسان بعد از توهین و تحقیر، اسارت و حتی شکست ظاهری تغییر نمی کند، این همان منی است که در ACT به عنوان من مشاهده گر و متعالی نام برده می شود که آسیب نمی بیند. با توجه به آموزه های غنی فرهنگ اسلام و ریشه دار بودن آن در جامعه اسلامی ایران بکارگیری روش ACT به همراه آموزه های دینی و عرفانی کاملتر شده و موثر تر خواهد بود.

آموزه های اسلامی، عرفان اسلامی، درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد