صادق هاشمی امجد - مدرس دانشگاه پیام نور اهواز
جعفر عموری - دانشجوی دکتری زبان و ادبیات عرب دانشگاه آزاد اسلامی واحد آبادان
محمد بروایه - مدرس دانشگاه علمی کاربردی اهواز

هدف از این پژوهش واکاوی نقش فرقه اباضیه در ترویج اسلام است که به شیوه توصیفی – تحلیلی به بررسی نقش آنها می پردازد. مذهب اباضیه به ویژه پیشوایان آنها با زهد و ریاضت و سادگی شناخته شده هستند و دارای ویژگی های اجتماعی، فرهنگی و اعتقادی متمایزی هستند که در مسایل اجتماعی با لباس و پوشش منحصر به فرد خویش، پدیده ازدواج، اعیاد و ضیافت و مهمانی شناخته می شوند. از شاخصه های فرهنگی مهم فرقه اباضیه می توان به ساخت دژ و قلعه، پرورش و تربیت علما و شاعران و ایجاد روابط تجاری با ملل و اقوام دیگر اشاره کرد. اباضیه قلعه هایی براساس هنر معماری اسلامی بنا نمودند که از جمله آن ها می توان به قلعه نزوی، رستاق، نحل دژ جبرین، بیت الردیده، الحزم و بیت النعمان و ... اشاره نمود. اباضیه در دامان خویش علمای بزرگی چون فراهیدی، ابن درید، ابومنذر شبیه بن المنذر و ... را پرورش داد. در این میان شاعران زن نام آوری همچون عایشه الریامیه، زهراء السقطریه و رایه البیمانیه و ... نیز ظهور یافتند، این مذهب با برقراری روابط تجاری با ملل دیگر انتشار اسلام در اقصی نقاط عالم اهتمام ورزیدند.

اباضیه، انتشار اسلام، پدیده اجتماعی، پدیده فرهنگی