مهدی تنهازیارتی - واحد HSE- سازمان منطقه منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس، شرکت ملی نفت، عسلویه، ایران
حمیدرضا آثارپاک - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی ایمنی صنعتی- موسسه آموزش عالی تابناک، لامرد، ایران
محمد علی بهزادفر - گروه مهندسی شیمی- ایمنی، بهداشت، محیط زیست (HSE)، دانشگاه محیط زیست، کرج، ایران

افراد بی شماری در سراسر جهان در مشاغل مختلف با مواد شیمیایی متنوعی در تماس می باشند. مواجهه با این مواد می تواند منجر به اثرات بهداشتی متعددی بر افراد گردد. از میان این مواد، ترکیبات آلی فرار یکی از عوامل اصلی آلوده کننده هوا بوده و به علت سرعت تبخیر بالا و انتشار سریع در محیط پیرامون، باعث مواجهه بسیاری از افراد و متعاقب آن اثرات جبران ناپذیر بر سلامت آنان در مشاغل گوناگون می گردد. BTEX ترکیبات آلی فراری هستند که از عوامل اصلی آلوده کننده هوا بوده و به علت سرعت تبخیر بالا و انتشار سریع در محیط پیرامون، باعث مواجهه بسیاری از افراد و متعاقب آن اثرات جبران ناپذیر بر سلامت آنان در مشاغل گوناگون می گردد. مواجهه مزمن با ترکیبات تشکیل دهنده BTEX که از طریق تنفس وارد بدن می شوند اثرات سوء بهداشتی بالقوه ای را ظاهر نموده است. افزایش ابتلاء به سرطان خون در اثر مواجهه با بنزن، اختلال سیستم اعصاب مرکزی (سردرد، سرگیجه، از دست دادن تعادل و کنترل عضلانی)، امکان تاثیرات سوء در خون، تجمع در کبد و کلیه ها در اثرات تماس با بنزن، تولوین، اتیل بنزن و زایلن می باشند. در این مطالعه اندازه گیری بخارات شیمیایی در پنج نقطه از یکی از واحدهای پالایشگاه میعانات گازی بوسیله دستگاه Gastec GV-110S صورت پذیرفت و نتایج حاصله با استاندارد حدود مجاز مواجهه شغلی IRAN –OEL سال 1394 برای افراد مقایسه گردید که از میان BTEX های اندازه گیری شده بنزن با غلظت PPM 0.55 در مقایسه با استاندارد (PPM 0.5) و اتیل بنزن با غلظت 25 PPM در مقایسه با استاندارد (20 PPM) در فعالیت رنگ کاری غیرمجاز گزارش گردید و بر اساس موقعیت کاری راهکارهای عملی و مدیریتی از جمله استفاده از ماسک حفاظتی متناسب با نوع آلاینده ها و کاهش ساعات کار کارگرانی که در معرض تماس با مقادیر قابل توجهی گاز و یا بخار در محیط کار می باشند ارایه گردید.

اندازه گیری بخارات شیمیایی، ترکیبات BTEX، مواجهه شغلی، اثرات بهداشتی، راهکارهای عملی و مدیریتی