مجید ضرغام حاجبی - استادیار گروه روانشناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد قم
فریبا قاسمی - دانشجوی دکتری روان شناسی تربیتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد قم

هدف از انجام پژوهش حاضر بررسی اثربخشی ساختار کلاس مبتنی بر نظریه خودتعیین گری بر تاب آوری تحصیلی دانشآموزان دختر پایه پنجم ابتدایی شهر تهران بود. روش از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه گواه، و جامعه آماری شامل کلیه مدارس پایه پنجم دخترانه منطقه 4 تهران در سال تحصیلی 1395 بود. با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای از بین مدارس منطقه 4 تهران یک مدرسه انتخاب شد، سپس از بین دانش آموزان پایه پنجم مدرسه 40 نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب گردید (گروه آزمایش 20 نفر/ گروه گواه 20 نفر). گروه آزمایش تحت برنامه آموزش ساختار کلاس مبتنی بر نظریه خودتعیین گری قرار گرفتند، و گروه گواه به دور از متغیر مستقل نگاه داشته شد. ابزار پژوهش پرسشنامه تاب آوری تحصیلی مارتین و مارش بود. نتایج تحلیل واریانس نشان داد که در بین هر یک از مولفه های تاب آوری تحصیلی بین دو گروه آزمایش و گواه در مولفهی چالش تفاوت معنیداری وجود دارد (p> 0.005)، اما در بین دیگر مولفه ها (لذت، انتخاب و علاقه) تفاوت معنیداری وجود ندارد .(p<0/005) به عبارت دیگر مولفه چالش در گروه آزمایش میانگین بالاتری دارد. در مولفههای دیگر با این که اندکی میانگینها تفاوت دارد اما این تفاوت معنیدار نیست. با توجه به موثر بودن برنامه آموزشی ساختار کلاس مبتنی بر نظریه خودتعیین گری در بعد چالش تاب آوری تحصیلی، استفاده از این برنامه آموزشی برای افزایش تاب آوری دانش آموزان و روبه رو شدن با موقعیت های مساله برانگیز و چالش زا در موقعیت های یاددهی- یادگیری پیشنهاد می شود.

نظریه خودتعیین گری، تاب آوری تحصیلی، دانش آموزان پنجم