رابطه آستانه شروع رواناب با خصوصیات سطحی خاک و پوشش گیاهی در حوزه آبخیز قره شیران اردبیل

رواناب با سپری شدن مدت زمانی پس از بارندگی شکل گرفته و تا حد زیادی وابسته به ویژگی های بارندگی، پوششسطح زمین، خاک و شیب است. با تعیین آستانه شروع رواناب توسط شبیه ساز باران می توان با سرعت و دقت بیش تر وهزینه کم تر مقدار بارشی را که سبب آغاز رواناب در شرایط مختلف می شود، تخمین زد. پس از آگاهی از آستانه شروعرواناب می توان برای کاهش حجم سیلاب ها، کاهش هزینه خسارات سیل و فرسایش، کنترل فرسایش تشدید شونده واستفاده بهتر از نزولات برنامه ریزی نمود. این تحقیق با هدف تعین رابطه آستانه شروع رواناب با خصوصیات سطحی خاکو پوشش گیاهی انجام شد. از ای نرو، از یک دستگاه شبیه ساز باران استفاده گردید. پس از استقرار دستگاه بارانساز تعداد45 نمونه برداشت و آستانه شروع رواناب ثبت گردید هم چنین خصوصیات سطحی خاک (درصد خاک لخت، درصد سنگو سنگریزه، درصد لاشبرگ) و هم چنین درصد پوشش گیاهی نیز در محل نمونه برداری انداز هگیری و ثبت شد. نتایجنشان داد که متوسط زمان آستانه شروع رواناب در نمونه ها 4/69 دقیقه می باشد. بین آستانه شروع رواناب با پوشش گیاهی و درصد سنگ و سنگریزه همبستگی معکوس وجود داشته اما این همبستگی معنی دار نمی باشد. بین مشخصهدرصد خاک لخت و آستانه شروع رواناب همبستگی از نوع مثبت و مستقیمی وجود دارد اما این همبستگی نیز معنی دار نیست. همبستگی بین درصد لاشبرگ و آستانه شروع رواناب معنی دار و از نوع مثبت می باشد (r=0.483 و P(value)<0.001)و تاثیرگذاری درصد لاشبرگ نسبت به سه خصوصیت دیگر بر روی آستانه شروع رواناب بیش تر بوده و اینخصوصیت بی شتر از خصوصیات دیگر این متغیر را تحت تاثیر قرار می دهد.

Keywords:

آستانه شروع رواناب , پوشش سطحی خاک , بارانساز , آبخیز قره شیران