علی نیک جو - کارشناس ارشد عمران گرایش ژیوتکنیک، مدرس موسسه آموزش عالی باختر ایلام
محمد سیروس پاکباز - دانشیار گروه مهندسی عمران دانشگاه شهید چمران اهواز

امروزه بسیاری از سازه های زیرزمینی از قبیل تونل ها در سرتاسر جهان اجرا می شود. این سازه های زیرزمینی بایستی نه تنها در توده های سنگی بکر و پایدار، بلکه گاهی اوقات در توده های سنگ با درزه ها، گسل ها، لایه بندی مایل و نواحی ضعیف ساخته شوند. در خلال ساخت تونل های کوهستانی دیده شده است که ناپیوستگی ها رفتار توده سنگ را به طور قابل ملاحظه ای تحت تاثیر قرار می دهند و ملاحظات ویژه از قبیل سنگ دوز و پوشش، زمانی که توده سنگ پایدار نیست بایستی در نظر گرفته شود. این اقدامات پرهزینه و وقت گیر است. به منظور تضمین پایداری تونل لازم است که رفتار مکانیکی توده سنگ های درزه دار شناخته شود. در این تحقیق تحلیل پایداری و طراحی یک تونل در توده سنگ درزه دار توسط روش عددی ارایه می گردد. داده های زمین شناسی و ژیوتکنیکی مورد استفاده در این جا بر مبنای مشاهدات و اندازه گیری های میدانی در مترو واشنگتن انتخاب گردیده است. به منظور بررسی بیشتر رفتار توده سنگ یک مدل عددی با برنامه FLAC ساخته شده و رفتار توده سنگ و سیستم نگهداری در مقاطع عرضی مختلف تونل با دقت بیشتر مطالعه گردید. در نهایت نتایج با مشاهدات و اندازه گیری های میدانی مورد مقایسه قرار گرفت و انطباق مناسب و قابل قبولی حاصل گردید. نتایج پیشنهاد می کند که این روش می تواند برای آنالیز پایداری تونل در توده سنگ ناپیوسته با دقت مناسب به کار برده شود.

پایداری، دسته درزه، تونل، روش عددی