علی مهدیخانی - کارشناس ارشد علوم تربیتی؛ دانشگاه تهران

پژوهش انجام شده در حوزه پیشرفت تحصیلی اغلب به بررسی تاثیر برنامه های درسی و آموزشی و نیز متغیرهای روان شناختی در امر پیشرفت تحصیلی پرداخته اند. در این میان اما مفهوم سرمایه اجتماعی به دلیل تمرکز بر روابط و نیز کمیت، کیفیت و تاثیرات این روابط در میان افراد، گروه ها، سازمان ها و اجتماعات می تواند منظری نو برای پرداختن به مقوله ی پیشرفت تحصیلی بگشاید. از این رو پژوهش حاضر باهدف تعیین رابطه بین میزان برخورداری از سرمایه اجتماعی با پیشرفت تحصیلی دانشجو -معلمان دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران در سال تحصیلی 95-1394 به مرحله انجام رسیده است. این پژوهش از لحاظ هدف، پژوهشی کاربردی و از حیث روش گردآوری داده ها یک پژوهش توصیفی از نوع همبستگی می باشد. جامعه پژوهش حاضر متشکل از 160 نفر دانشجو -معلم دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران در سال تحصیلی 95-1394 میباشد که به دلیل حجم محدود جامعه از روش سرشماری برای تعیین نمونه پژوهش استفاده شد که در نهایت 124 نفر با عودت پرسشنامه های ارایه شده با این پژوهش همکاری نمودند. داده های پژوهش از طریق پرسشنامه سرمایه اجتماعی وزیری راد (1387) گردآوری شد و تحلیل این دادهها از طریق آزمونهای ضریب همبستگی گشتاوری پیرسون و ضریب همبستگی دو رشته ای نقطه ای نشان داد که رابطه ای مثبت و معنی دار در سطح معناداری 0/01، بین کلیه مولفه های متغیر سرمایه اجتماعی با متغیر پیشرفت تحصیلی برقرار میباشد. نتایج بدست آمده از پژوهش بیانگر این است که مفهوم سرمایه اجتماعی به دلیل تمرکز بر پیوندها و ارتباطات میان اعضا ی یک شبکه و تاثیرات این روابط در میان افراد، گروه ها، سازمان ها و اجتماعات می تواند به عنوان یک عامل پیش بینی کننده و تاثیرگذار در رابطه با متغیر پیشرفت تحصیلی عمل نماید. این امر بدین معنی است که مقوله ی پیشرفت تحصیلی مفهومی است که می توان عوامل تاثیرگذار بر آن را علاوه بر تاثیر برنامه ریزی های درسی و آموزشی و نیز متغیرهای روانشناختی، با نگاهی نو و رویکردی جامعه شناسانه با محور یت سرمایه اجتماعی موردبررسی و کنکاش قرار داد.

سرمایه اجتماعی، پیشرفت تحصیلی و دانشجو-معلمان