مجید عباسپور طهرانی فرد - استاد، دانشگاه صنعتی شریف، تهران، ایران
الهه زهدی - کارشناسی ارشد مهندسی دریا، دانشگاه صنعتی شریف، تهران، ایران

کشنده قرم یا همان شکوفایی جلبکی که بر اثر تجمع سریع جلبک ها در ستون آب خورها، آب های شور و یا آب های شیرین اتفاق می افتد و در تراکم های بالا موجب تغییر رنگ آب به رنگ سبز، زرد، قهوه ای یا قرمز می شود، تاثیرات مخرب گسترده ای بر سلامت عمومی، ماهیگیری و گردشگری می گذارد. خلیج فارس با وجود ذخایر سرشار از نفت و گاز، موقعیت استراتژیک نظامی و منابع غنی آبزیان و تنوع زیستگاه های با ارزش همانند آبسنگ های مرجانی، به سبب ورود فاضلاب های انسانی، صنعتی و کشاورزی، اکتشاف و استخراج نفت، تردد دایمی کشتر ها و بعلت عمق کم آب، شرایط خاص اقلیمی و جغرافیایی و تبادل محدود آب با محیط خارج در چند سال اخیر با این پدیده روبه رو گشته است. گسترش های وسیع و مداوم اخیر کشنده های قرمز در خلیج فارس اثرات جبران ناپذیری بر اکوسیستم و شرایط اقتصادی و سلامت عمومی ساحل نشینان وارد کرده است و در نتیجه نیاز درک این پدیده بیش از پیش اهمیت پیدا کرده است. از میان روش های بررسی این پدیده مدل سازی های عددی بدلیل صرف زمان و هزینه کمتر از اهمیت بیشتری برخوردارند، که از این میان نرم افزار مایک بدلیل درنظر گرفتن جنبه های فیزیکی، شیمیایی و هیدرودینامیکی دریا و جنبه های بیولوژیکی پدیده و تاثیر عوامل دما، شوری و مواد مغذی بر روند رشد و پیشروی آن، در این مقاله مورد استفاده قرار گرفته است. در واقع اگر بتوان وقوع این پدیده را پیش بینی کرد، می توان آسیب های ناشی از هبزها را با آماده سازی سریع فعالیت های کاهشی، به حداقل رساند و از آسیب های اقتصادی وارد بر مزارع پرورش ماهی و میگو و آب شیرین کن ها و مشکلات تنفسی و پوستی برای شناگران جلوگیری کرد. در این مقاله تاثیر آلودگی های ورودی و هیدرودینامیک جریان های خلیج فارس بر روند پیشروی کشند قرمز در فاصله زمانی سال 1388-1387 و تغییرات میزان اکسیژن محلول با کلروفیل- آ با بهره گیری از دو ماژول MIKE21 و الگوی یوتریفیکاسیون 1-ECOLAB شبیه سازی و بررسی شده است. نتایج شبیه سازی نشان داد که جهت پیشروی پدیده مطابق با جهت گردش جریان حاکم بر خلیج فارس بوده و همچنین غلظت کلروفیل- آ در نزدیکی منابع تخلیه فاضلاب بالاتر و در تمام زمان وجود مواد مغذی در آن مناطق ماندگار است. همچنین با افزایش کلروفیل- آ غلظت اکسیژن محلول افزایش می یابد.

کشنده قرمز، ککلودینیوم، هیز، شکوفایی جلبکی، کلروفیل 1-، نرم افزار مایک