تلمیح در دیوان سلیم تهرانی

تلمیح از آرایه های علم بدیح است که پیشینه ای به قدمت شعر فارسی دارد و از بهترین و قدیمی ترین مضامین رایج در شعر فارسی به شمار می رود. محمد قلی سلیم تهرانی (فوت 1057 ه.ق) از شاعران و سرچشمه های برجسته ی سبک هندی است که همزمانی حیاتش با بزرگانی چون صایب تبریزی و کلیم کاشانی باعث شده کمتر مورد توجه محققین واقع شود.پژوهش حاضر، با هدف بررسی اقسام تلمیح اشخاص، کارکردها و گونههای بیانی آنها به روش توصیفی تحلیلی تهیه شده و با استفاده از تکنیک تحلیل محتوا به شیوه ی سندکاوی بر مبنای سبک شناسی آماری، کل دیوان مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته است. نتایج بیانگر این امر است که .1: شاعر ضمن گزینش تلمیحات برجستهی شخصیتهای مذهبی، اساطیری، تاریخی، و ادبی از نوآوری و مضامین بدیع غافل نبوده است..2 سلیم در میان شاعران گذشته بیش از همه حافظ تاثیر پذیرفته و از مبدعان مخالف خوانی ، هنجار شکنی است و در دیوانش پس از مدح ایمه، به ترتیب تلمیح به داستانهای خضر و آب حیات، لیلی و مجنون، یوسف و زلیخا و یعقوب و اسکندر بسامد بالایی را به خود اختصاص میدهند.

Keywords:

تلمیح , سلیم تهرانی , سبک هندی , دیوان