نیلوفر میکاییلی - استادیار گروه روان شناسی دانشگاه محقق اردبیلی
پریسا آدینه - کارشناسی ارشد روان شناسی بالینی دانشگاه محقق اردبیلی

زمینه و هدف: نظریه ذهن عبارت است از توانایی نسبت دادن حالت های ذهنی یعنی نیات،احساسات، خواسته ها و باورها به خود و دیگران و درک ای نکه حالات ذهنی دیگران متفاوت از حالات ذهنی خود فرد می باشد. تحقیق حاضر به بررسی ارتباط بین برخی کارکردهای شناختی و توانایی نظریه ذهن در بیماران وسواس فکری - عملی پرداخته است. روش: از میانبیماران مبتلا به وسواس فکری – عملی مراجعه کننده به مراکز درمانی روان پزشکی و روانشناسی شهر اردبیل 20 نفر به عنوان نمونه انتخاب شده و 20 نفر از افراد عادی نیز با آنانهمتا شدند. گردآوری داده ها به کمک تکالیف مربوط به نظریه ذهن که شامل تکالیف دسته اول و دوم باور کاذب و تکلیف پیشرفته نظریه ذهن است و نیز آزمون دسته بندی کارت های ویسکانسین و آزمون یادگیری تداعی ها انجام شد. به منظور تحلیل داده ها روش های آماریT تست دو گروه مستقل و ضریب همبستگی پیرسون به کار رفت. یافته ها: عملکرد بیماران مبتلابه وسواس فکری – عملی در تمام تکالیف مربوط به نظریه ذهن ضعیف تر از گروه بهنجار بود، ولی تفاوت ها فقط در تکالیف پیشرفته نظریه ذهن معنادار بودند. همچنین رابطه معناداری بین نتایج تکالیف پیشرفته نظریه ذهن و نتایج آزمون یادگیری تداعی دیده شد در حالی که بین آزمون کارت های ویسکانسین و تکالیف پیشرفته نظریه ذهن رابطه معنی داری به دست نیامد. نتیجه گیری: براساس یافته های به دست آمده، توانایی های اولیه نظریه ذهن بیماران مبتلا به وسواس فکری- عملی به طور کلی حفظ شده بود، در حالی که در توانای یهای پیشرفته نظریه ذهن کاهش قابل توجهی به وجود آمده بود که به نظر م یرسد به کاهش ظرفیت و توانایی حافظه این بیماران مربوط باشد. ارتباط محتمل بین حافظه و تیوری ذهن مختل شده، اهمیت بالینی نقص تیوری ذهن در بیماران مبتلا به وسواس فکری- عملی را نشان می دهد.

نظریه ذهن، کارکردهای شناختی، اختلال وسواس فکری- عملی