زهرا طباطبایی جبلی - دانشجوی کارشناسی ارشد سنجش دانشگاه علامه طبا طبایی
علی دلاور - استاد دانشگاه علامه طباطبایی
احمد برجعلی - دانشیار دانشگاه علامه طبا طبایی

شناخت ویژگیهای شخصیت وچگونگی برانگیخته شدن انسانها در شرایط استرسزای شغلی و همچنین پیامدهای روانی استرس شغلی از جمله مباحث مطرح در روانشناسی است. تحقیقات بسیاری رابطه متغیرهای شخصیتی با استرس شغلی را بررسی کرده اند. اما گاهی نتایج آنها ناهماهنگ ومتناقض هستند. پژوهش فراتحلیلی، مجموعهای ازفنون نظامدار برای حل تناقضدرمورد یافتههای حاصل ازتحقیقات مختلف درباره یک موضوع است. براین اساس پژوهش حاضر به منظور بررسی رابطه متغیرهای شخصیتی واسترس شغلی به شیوه فراتحلیل انجام شد.ابتدا با استفاده از پایگاههای اطلاعاتی داخلی و نیز دانشگاههای شهر تهران نسبت به جمعآوری تمام گزارشهای پژوهشی اقدام شد. نهایتا نتایج106 مطالعه انجام شده بین سالهای 1373-1390 که ملاک ورود به فراتحلیل را داشتند، تحلیل شدند. شاخص اندازه اثرترکیبی r متغیرهای شخصیتی در مدل اثرات ثابت 23/0 و در مدل اثرات تصادفی 24/0 بودکه باتوجه بهمعیار کوهن اندازه اثر کمی است. اما در بررسی جداگانه، اندازه اثرمتغیرهای جرات ورزی، اضطراب، فرسودگی شغلی، کمالگرایی، مدیریت زمان، سخت رویی، تابآوری و عاطفه مثبت زیاد بود. نتایج روشهای بررسی تورش انتشار، حاکی از عدم تورش انتشار در نمونهفراتحلیل بود. با توجه به ناهمگنی در مطالعات، تحلیل تعدیل کنندهها صورت گرفت که بیانگرتاثیر تعدیل کندههای نوع شغل، ابزار اندازهگیری، روش نمونهگیری و نوع پژوهش بود. نتایج کلی حاکی از آن است که متغیرهای شخصیتی که بر خود فرد وشناخت افراد از خود تاکیددارند نقش تاثیرگذار بیشتری در کاهش استرس شغلی دارند. بنابراین باید مطالعات بیشتری در این زمینه با در نظر گرفتن متغیرهای شغلی وتعدیل کنندههای روششناسی و فردی صورت گیرد.

استرس شغلی، متغیرهای شخصیتی، فراتحلیل