راشل مصطفایی - دانشجوی کارشناسی ارشد زمین شناسی نفت دانشکده علوم پایه،نایب دبیر کان

بر اثر زلزله به سازه های عمرانی،ساختمانها و شریانهای حیاتی خسارات قابل ملاحظه ای وارد می شود..ساختمانها براساس نحوه استقرار،شیب محل استقرار،فاصله ازگسل ، امتدادسازه نسبت به گسل ،مصالح مصرفی ، نحوه اتصالات،وضعیت سطح آب زیرزمینی و… در اثر بروز لرزش رفتارهای متفاوتی از خود نشان می دهند و دچار آسیبهای گوناگونی می شوند.علل اصلی آسیب های زلزله سه دهه اخیر اغلب پدیده سالخوردگی و مرور زمان می باشد بطور کلی با گذشت زمان مواد و مصالح دچار خستگی در زیر بارهای تناوبی و افت ناشی از اثر طولانی بارها،ثابت خزش می گردند سیستم هاتحت تاثیر عوامل محیطی نظیر آب-خاک-هوا-مواد شیمیایی و فعل و انفعالات مختلف بین آنها سبب بروز خوردگی،هوازدگی،فرسایش و…میشوند.عواملی که در بالا بدان اشاره شد بر روی کاهش استقامت سازه ها تاثیر می گذارند و در صورت وقوع امواج لرزه ای سبب شکل گیری درزه های نامریی،مریی،درزه همراه با باز شدگی،کج شدگی سازه، ریزش اجزا باربر و در نهایت سبب انهدام سازه می گردند.درگذشته به علت پایین بودن دانش فن آوری سبب شده نقاط ضعف فراوانی درطراحی ،ساخت و اجرای ساختمانها ایجادگردد. در صورتی که کلیه اقدامات پیشگیرانه و استانداردهای لازم بر روی ساختمانهااعمال شود زمین لرزه های بزرگ نیز سبب آسیبهای اندکی می گردند.در این مقاله به معرفی انواع سازه ها ونقاط ضعف هر دسته از انها اشاره شده و همچنین به تدابیر و استانداردهایی که باید در ساخت سازه بدان توجه شود اشاره شده.در اثر پدیده زلزله اکتر شریانهای حیاتی (خطوط آب-برق-گاز-تلفن)دچار اسیبهای جدی می شوند یکی از موارد بسیار مهم ارائه تدابیری برای حفظ شریانهای اصلی می باشد در انتهای مقاله به اقداماتی که پیش از وقوع زلزله جهت حفظ این خطوط باید صورت پذیرد اشاره شده و همچنین پیشنهاداتی برای کاهش تلفات و خسارتها جانی ومالی ارائه شده.