محمدسعید حسنوندی - دانشجوی دکتری، گروه زراعت، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات خوزستان، اهواز ایران
مسعود رفیعی - دانشیار، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان لرستان، خرم آباد ایران
عظیمه باقری - کارشناسی ارشد، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه لرستان، خرم آباد ایران

تجزیه و تحلیل رشد، روش کاربردی و با ارزشی در بررسی کمی رشد، نمو و تولیدگیاهان زراعی به شمار میرود. به منظور مطالعه اثر کود نیتروژن و تراکم بوته بر شاخصهای مهم فیزیولوژیک رشد گیاه گلرنگ (رقم (IL111، آزمایشی در قالب کرتهای خردده باطرح پایه بلوکهای کامل تصادفی در چهار تکرار در سال زراعی 871386 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه لرستان، واقع در شهرستان خرمآباد، اجرا شد. تیمارها شامل کود نیتروژن بهعنوان عامل اصلی در سه سطح N1=0)، N2=75 و N3=150کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار) و تراکم بوته بهعنوان عامل فرعی در سه سطح D1=40)، D2=50 و D3=60 بوته در مترمربع)بودند. به منظور بررسی دقیقتر از شاخص درجه روز رشد برای برازش منحنیهای شاخص رشد استفاده شد و با استفاده از مدلهای رگرسیونی غیرخطی برای هر کدام از شاخصهای رشد مدل مناسب انتخاب شد. نتایج بررسی شاخصهای رشد نشان داد کاربرد نیتروژن سبب افزایش شاخصهایی نظیر سطح برگ، تجمع ماده خشک و سرعت رشد محصول شد، اما سرعت جذب خالص در آن کاهش یافت. با افزایش تراکم بوته شاخصهایی نظیر سطح برگ و تجمع ماده خشک به علت خاصیت شاخه دهی گلرنگ دچار تغییر زیادی نشد، اما سرعت رشد محصول و سرعت جذب خالص در گیاه کاهش پیدا کرد.با توجه به مجموع نتایج میتوان اینگونه اظهار کرد که کاربرد نیتروژن در مقایسه با تغییرات تراکم بوته، اثر بیشتر و مثبتتری بر شاخصهای فیزیولوژیک رشد در گیاه گلرنگ داشته است.

تراکم بوته، رگرسیون غیرخطی، سطح برگ، شاخصهای فیزیولوژیک رشد، نیتروژن