علیرضا پیرزاد - دانشیار، گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران
منوچهر علیزاده - کارشناس ارشد، گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران
عبداله حسن زاده قورت تپه - استادیار، بخش بانک ژن گیاهی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان غربی، ارومیه، ایران
رضا درویش زاده - دانشیار، گروه اصلاح و بیوتکنولوژی گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران

به منظور ارزیابی اثر تابش سطوح گاما پیش از جوانه زنی بذر و مقادیر نیتروژن بر رشد و عملکرد گیاه دارویی بابونه آلمانی (Chamomilla recutita synonym Matricaria chamomilla)، یک آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی هنرستان کشاورزی شهید بهشتی ارومیه در سال 1389 اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل تابش گاما حاصل از کبالت 60 روی بذرهای بابونه آلمانی (صفر، 4، 8، 12، 16 و 20 گری) و مقادیر نیتروژن (صفر، 50، 100 و 150 کیلوگرم در هکتار به صورت اوره و پس از چهاربرگه شدن گیاه) بود. بیشترین وزن خشک برگ در بوته 12/5) گرم) و در واحد سطح 4194) کیلوگرم در هکتار)، وزن خشک ساقه در بوته 49) گرم) و عملکرد بیولوژیک 19995) کیلوگرم در هکتار) از تابش 8 گری و بهترتیب مقادیر 100، 100 و 150 کیلوگرم در هکتار نیتروژن بهدست آمد. بیشترین عملکرد کاپیتول در برداشت دوم 104) کیلوگرم در هکتار) از تابش 20 گری و 100 کیلوگرم در هکتار نیتروژن، عملکرد گل در برداشت سوم 122) کیلوگرم در هکتار) از تابش 20 گری و عملکرد گل در برداشت اول 419) کیلوگرم در هکتار) و مجموع سه برداشت 533) کیلوگرم در هکتار) و در نتیجه بیشترین شاخص برداشت گل خشک 3/57) درصد) از بذرهای بدون دریافت تابش و مصرف 150 کیلوگرم در هکتار نیتروژن بهدست آمد. درصد اسانس تحت تاثیر تیمارهای آزمایش قرار نگرفت، ولی علیرغم اثر متقابل بین گاما و نیتروژن بر عملکرد اسانس، مقایسه میانگینها اختلاف معناداری بین ترکیبات تیماری نشان نداد. عملکرد گل در برداشت اول، بیشترین تاثیر را بر شاخص برداشت داشت.

اوره، اسانس، بیوماس، عملکرد، کبالت .60