ساناز افشاری بهبهانی زاده - دانشجوی دکتری، گروه علوم زراعی و اصلاح نباتات، پردیس ابوریحان، دانشگاه تهران، پاکدشت ایران
غلام علی اکبری - دانشیار، گروه علوم زراعی و اصلاح نباتات، پردیس ابوریحان، دانشگاه تهران، پاکدشت ایران
مریم شهبازی - استادیار، بخش تحقیقات فیزیولوژی مولکولی، پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی ایران، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج ایران
ایرج اله دادی - استاد، گروه علوم زراعی و اصلاح نباتات، پردیس ابوریحان، دانشگاه تهران، پاکدشت ایران

به منظور بررسی اثر تنش کم آبی آخر فصل بر ویژگیهای برگ و ارتباط آن با عملکرد دانه ژنوتیپهای جو ’)یوسف‘، ’فجر30 ، ’نصرت ، ‘PBYT-46’، ‘PBYT-97’ و ’موروکو )، دو آزمایش جداگانه در شرایط تنش (قطع آبیاری از شروع گلدهی تا پایان فصل) و بدون تنش (آبیاری - شاهد) در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار، در ایستگاه تحقیقاتی یزد، در سال زراعی1389-90 بهاجرا درآمد. تنش خشکی سبب کاهش معنادار شاخص سطح برگ و سبزینگی برگ و افزایش معنادار دمای کانوپی و لوله شدن برگ شد و مقدار موم برگ در مرحله 21 روز پس از گلدهی را نیز به طور معناداری افزایش داد. بررسی ها با میکروسکوپ الکترونی جاروب (SEM) نیز افزایش پراکندگی کریستالهای موم اپیکوتیکولی را در ژنوتیپهای یوسف و ‘PBYT-46’ در شرایط تنش تایید کرد. ژنوتیپ فجر30 با بیشترین میزان تعرق کوتیکولی و دمای کانوپی، بیشترین درصد کاهش عملکرد دانه و ژنوتیپ های یوسف و ‘PBYT-46’ با دارا بودن تراکم بیشتر کریستال های موم اپیکوتیکولی، دمای کانوپی و تعرق کوتیکولی کمتر و کاهش کمتر کلروفیل در شرایط تنش، کمترین درصد کاهش عملکرد دانه را به خود اختصاص دادند. با توجه به نبود همبستگی معنادار بین مقدار موم برگ و عملکرد دانه در هر دو شرایط تنش و شاهد و در شرایط تنش به تنهایی، به نظر می رسد افزایش کریستالهای موم اپیکوتیکولی تاثیر بیشتری نسبت به کمیت موم در تحمل به خشکی انتهای فصل ژنوتیپهای جو داشته باشد.

دمای کانوپی، شاخص سطح برگ، عملکرد دانه، لوله شدن برگ، یزد، .SEM