تاثیر تنش کم آبی بر برخی شاخص های سازگاری سلولی ژنوتیپ های سورگوم علوفه ای

به منظور بررسی تغییرات برخی شاخصهای مهم سلولی چند ژنوتیپ سورگوم در شرایط کمآبی، آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی، در گلخانه دانشگاه محقق اردبیلی در سال 1392 اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل تنش کم آبی در چهار سطح 85 ،65 ،45 و 25 درصد ظرفیت زراعی و سه ژنوتیپ سورگوم علوفه ای (KFS2 ،KFS6 و KFS17 (بود. کم آبی موجب کاهش پتانسیل اسمزی، پایداری غشا و محتوای آب نسبی سلولها در سطح 1 درصد و همچنین کاهش عناصر پتاسیم، کلسیم و فسفر، و افزایش سدیم و در نهایت کاهش مقدار ماده خشک شد. اثر متقابل تنش در ژنوتیپ تنها بر مقدار پرولین، قندهای محلول، پایداری غشا، محتوای آب نسبی و ماده خشک معنادار بود. ژنوتیپ KFS2 بیشترین مقدار پرولین، قندهای محلول و عناصر غذایی و در نهایت بیشترین پتانسیل اسمزی، محتوای آب نسبی، پایداری غشا و مقدار ماده خشک در شدیدترین سطح تنش (25 درصد ظرفیت زراعی) را به خود اختصاص داد. در بین صفات اندازهگیریشده، پرولین و مقدار کلسیم بیشترین سهم را در پیشبینی پتانسیل اسمزی و پایداری غشا داشتند. این عوامل تاثیر مهمی در عملکرد ماده خشک نیز دارند. بهطور کلی، هر ژنوتیپ از سازوکار متفاوتی برای مقابله با تنش استفاده میکند، ولی ژنوتیپی که بتواند از روشهای سریعتر و کمهزینهتر استفاده کند، تحمل بیشتری در برابر تنش دارد و عملکرد ماده خشک بیشتری تولید میکند.

Keywords:

پتانسیل اسمزی , پرولین , عناصر غذایی , ماده خشک