فرشید حسنی - دانش آموخته دکتری، گروه زراعت، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج، کرج، ایران
احمد اصغرزاده - استادیار بخش بیولوژی خاک، موسسه تحقیقات خاک و آب کشور، کرج، ایران
محمدرضا اردکانی - استاد گروه زراعت، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج، کرج، ایران
آیدین حمیدی - استادیار، بخش تحقیقات کنترل و گواهی بذر، موسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال کشور، کرج، ایران

به منظور بررسی تاثیر باکتریهای محرک رشد بر مقدار جذب عناصر غذایی و افزایش بازده تولید ریزغده سیبزمینی حاصل از کشت بافت، آزمایشی در قالب طرح فاکتوریل با طرح پایه کاملا تصادفی و در چهار تکرار، در گلخانه موسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال در سال 1391 انجام گرفت. ریزغدههای دو رقم &اگریا و &سانته با زادمایه 116 و 173 باکتری سودوموناس و نیز دو جنس باکتری باسیلوس (subtilis. B و megaterium. B (بهصورت مجزا و مخلوط با هم مایهزنی شدند. در پایان مرحله پر شدن غده، مقدار عناصر غذایی فسفر، نیتروژن، پتاسیم، آهن، روی و منگنز اندازه گیری شد. ریزغده های تولیدی در اندازههای مختلف درجه بندی شد و عملکرد کل ریزغده تولیدی در اندازه استاندارد تعیین شد. مایه زنی با باکتریها بر تعداد ریزغده تولیدی و جذب عناصر غذایی تاثیر مثبت و معنادار داشت. دو رقم از نظر مقدار جذب عناصر غذایی به جز پتاسیم و تعداد ریزغده تولیدی در اندازه استاندارد اختلاف معنادار نشان دادند. با مقایسه میانگین صفات مشخص شد که تیمارهای تلفیقی دو نوع باکتری بیشترین سهم را بر مقدار جذب عناصر غذایی و نیز تعداد ریزغده در اندازه استاندارد در قیاس با تیمار شاهد (عدم تلقیح با باکتری) داشت. رقم &سانته با برتری 48 درصدی، بیشترین تعداد ریزغده را در قیاس با رقم &اگریا تولید کرد. با توجه به نتایج پژوهش حاضر، تلقیح سیب زمینی با باکتری های محرک رشد بهصورت مجزا و تلفیقی ضمن تشدید تاثیرات همافزایی از طریق افزایش رشد و توسعه ریشه و درنتیجه جذب بهتر عناصر غذایی میتواند سبب افزایش عملکرد و بازده تولید ریزغده شود.

باسیلوس، تولید ریزغده، جذب عناصر، سودوموناس، مایه زنی