رویا کریمی - دانشجوی سابق کارشناسی ارشد، گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه، ارومیه - ایران
هاشم هادی - استادیار گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه، ارومیه - ایران
مهدی تاجبخش شیشوان - استاد گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه، ارومیه - ایران

باتوجه به جهانی بودن مشکل کم آبی، بررسی امکان کاهش خسارت ناشی از تنش کم آبی اهمیت زیادی دارد. این آزمایش به صورت کرتهای یکبار خرد شده در قالب طرح آماری بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار، در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه ارومیه، طی سال زراعی 92-1391 اجرا گردید. تنش کم آبی در سه سطح، آبیاری پس از رسیدن رطوبت خاک به 90 ،70 و 50 درصد ظرفیت زراعی در کرت اصلی و محلولپاشی روی برگهای سورگوم علوفهای در پنج سطح بدون محلولپاشی، محلول پاشی اسید سالیسیلیک در دو سطح 5/0 و یک میلیمولار و سولفات روی در دو سطح 300 و 3000 میلیگرم در لیتر، در زمان پنج تا شش برگی در دو نوبت با فاصله سه روز، در کرتهای فرعی مورد مقایسه قرار گرفتند. نتایج نشان داد که اثر متقابل تیمار محلول پاشی در کمآبی برای رنگیزه های فتوسنتزی به جز کلروفیل کل و نیز برای محتوای آب نسبی معنیدار شد. همچنین، اثرات اصلی محلولپاشی و کم آبی، بر روی تعداد برگ، وزن خشک برگ، ساقه و عملکرد علوفه در مترمربع، نشت الکترولیت و شاخص سطح برگ معنیدار بود، عملکرد علوفه خشک در شرایط کمآبی شدید نسبت به آبیاری نرمال دچار کاهش معنیدار 11/21 درصدی شد. بیشترین عملکرد علوفه خشک با میانگین 53/1571 گرم در مترمربع از محلول پاشی سولفات روی 3000 میلیگرم در لیتر و اسید سالیسیلیک 5/0 میلی مولار حاصل شد که علاوه بر جبران هزینههای محلول پاشی منجر به افزایش قابل قبول درآمد کشاورزان و نیز قابل توصیه میباشد.

رنگیزه های فتوسنتزی، شاخص سطح برگ، عملکرد علوفه، محتوای آب نسبی، نشت الکترولیت