محمدمهدی حاجیان - استادیار حقوق خصوصی و اقتصادی دانشگاه علامه طباطبایی،
میترا موسوی - کارشناسی ارشد حقوق تجارت بین الملل دانشگاه علامه طباطبایی

شرط تعهد به دریافت، یکی از عناصر حیاتی قراردادهای بلندمدت فروش و عرضه درحوزه انرژی و بهطور خاص در قراردادهای فروش و انتقال گاز است. فلسفه و مبنای پیشبینی و درج شرط تعهد به دریافت بهطور مشخص، متمرکز بر اهمیت و ضرورت تضمین سطح حداقلی درآمد فروشنده، بهعلاوه بازگشت سرمایه وی و همچنین پوشش هزینه های هنگفت ناشی از اجرای پروژههای بالادستی است که تا مرحله آماده سازی گاز برای انتقال به خریدار متقبل شده است. علیرغم اینکه در قراردادهای فروش و انتقال گاز بهطور گسترده و متداول از روش شرط تعهد به دریافت استفاده میشود، اعتبار و قابلیت اجرای این شرط به نحو دقیق و کامل در نظامهای حقوقی مختلف مشخصنشده و موردمناقشه قرار گرفته است. یکی از مباحث قابل طرح درباره شرط تعهد به دریافت این استکه برخی نظامهای حقوقی از آن بهعنوان شرط مجازات یاد کرده و از این رو آن را نامعتبر وغیرقابل اجرا تلقی میکنند. در نقطه مقابل، پارهای دیگر، این شرط را به مثابه نوعی خسارت مقطوع انگاشته و آن را کاملا معتبر و لازم الاجرا میدانند. این مقاله میکوشد پارهای از ابهامات ماهیت حقوقی و اعتبار شرط تعهد به دریافت را با نگاهی ویژه به رویکرد نظام حقوقی انگلیس و ایران در اینباره بررسی کند.

قرارداد فروش و انتقال گاز، شرط تعهد به دریافت، خسارت مقطوع، شرط جزایی، شرط تضمین خرید