قرآن و آزادی از منظر استاد مطهری

تاریخچه آزادی در غرب با فراز و نشیب های بسیاری همراه بوده است. پیش از رنسانس، کلیسا آن چنان عرصه را بر اندیشمندان تنگ کرده بود که آزادی آرزویی دست نایافتنی می نمود. این واقعیت سبب گردید که بحث درباره حقوق انسان، جدا از ابعاد فلسفی آن، در قالب اصولی به عنوان حقوق بشر به تصویب رسد و به تدریج دولت ها ملزم به رعایت آن گردند. متفکران و اندیشمندان بسیاری در سراسر دنیا با گرایش ها و باورهای گوناگون و با انسان شناسی های ناهمسو بر مدار آزادی و حقوق بشر در برابر یکدیگر ایستادند. از آن جمله گروهی از متفکران اسلامی به بحث درباره آزادی و نسبت آن با دین پرداختند و در این میان برخی به کلی منکر نقش دین در صحنه مسایل سیاسی و اجتماعی گردیدند و حقوق بشر غربی را یکجا پذیرفتند.در برابر اینان جمعی دیگر که دین را در مسایل سیاسی و اجتماعی نظریه پرداز می دانستند، خود به چند دسته تقسیم شدند؛ برخی حقوق بشر را همان گونه که در غرب مطرح است پذیرفتند و آیات قرآن را با آن سازگار نشان دادند و در موارد ناسازگاری به توجیه و تاویل آن پرداختند ، و گروهی دیگر حقوق بشر غربی و دیدگاه های آنان را درباره آزادی نه یکسره پذیرفتند و نه به کلی منکر شدند.