سیدمصطفی احمدزاده

در قرآن مجید از ظرایف و دقایق بسیارى درباره مناسبات فردى و اجتماعى انسان با خداوند، خود،دیگران و طبیعت سخن رفته است. در این میان موضوع ارتباطات و به ویژه ارتباطات کلامى از جایگاه ویژه اى برخوردار است که ریشه آن را در متن محورى و کلام محورى ادیان ابراهیمى و به صورت خاص در اسلام و مخصوصا در کلام الله مجید باید جست. از این رو، بررسى دیدگاه قرآن مجید درباره ارتباطات کلامى و نقش حیاتى آن در کاهش ناهنجارى ها و آسیب هاى فردى و اجتماعى به ویژه در دنیاى معاصر اهمیت و ضرورت دو چندان مى یابد. براى ارتباطات تقسیماتى صورت گرفته است که از آن میان ارتباطات کلامى انسان با انسان در ارتباطات میان فردى از اهمیت خاصى برخوردار است. این اهمیت از دیرباز بوده است اما با توجه به تحولات دهه هاى اخیر در حوزه هاى علمى، دینى، فرهنگى و اجتماعى که زمینه مناسب را براى فرو پاشى مرزهاى فیزیکى و غیر فیزیکى و در نتیجه رشد و گسترش ارتباطات انسانى در سراسر جهان فراهم ساخت؛ به راحتى مى توان گفت در دنیاى امروز - که آن را دنیاى ارتباطات نام نهاده اند - اکثر فعالیت هاى انسان ها با یکدیگر بر محور ارتباط و ارتباطات شکل مى گیرد و نقش اصلى در ارتباطات را ارتباطات کلامى و به ویژه ارتباطات کلامى میان فردى به خود اختصاص داده است؛ به طورى که بر اساس تحقیقى که توسط رالف نیکولز و لیونارد استیونس انجام شده است، بیشتر وقت انسان ها در ارتباطات، صرف ارتباطات گفتارى مى شود تا ارتباطات نوشتارى. گوش دادن، 42 درصد از وقت روزانه، سخن گفتن، 32 درصد از وقت روزانه و جمعا، 74 درصد، خواندن، 15 درصد از وقت روزانه، نوشتن، 11 درصد از وقت روزانه و جمعا، 26 درصد