امید قادرزاده - استادیار جامعه شناسی دانشگاه کردستان
احمد محمدپور - استادیار جامعه شناسی دانشگاه بوعلی سینا
امید قادری - کارشناسی ارشد جامعه شناسی دانشگاه کردستان

هدف این مطالعه، کاوش بر ساخت اجتماعی پدیده تجارت مرزی و چگونگی تفسیر آن از دیدگاه مرزنشینان شهرستان مریوان است داده های این مطالعه کیفی از طریق مصاحبه عمیق، مشاهده مشاکتی و اسناد و مدارک گردآوری شده و از روش نظریه زمینه ای برای تحلیل داده ها استفاده شده است. با کمک روش نمونه گیری کیفی، نظری و هدفمند با 22 نفر از معطلعین کلیدی مصاحبه شده تا اشباع نظری حاصل گردد، نهایتا داده های گردآوری شده در قالب 30 مفهومف 4 مقوله عمده و نهایتا یک مقوله هسته کدگذاری و تحلیل شده اند. 4 مقوله عمده عبارتند از بستر اکولوژیک، تنگناهای اقتصادی، قرابت خویشاوندی و بین فرهنگی ، سیاست های راهبردی واکنشی حکومتی. مقوله هسته نیز که دیگر مقولات کلی را شامل می شود مقوله توسعه نیافتگی است. نظریه زمینه ای حاصله نهایتا در قال مدلی پاردایمیک، شامل سه بعدی بسترها، تعاملات و پیامدهای ارایه شده است بر مبنای تاریخی این تحقیق، پدیده تجارت مرزی بر ساخت اجتماعی است و به مثابه امری تاریخی و بسترمند، نتیجه واکنش ها و تعاملات مردمان منطقه به فرصت ها و محدودیت های وضعیت های جغرافیایی، معیشتی و اقتصادی، فامیلی فرهنگی و سیاسی است بهعبارت دیگر بازسازی معنایی خوانش مرزنشینان از چگونگی بر ساخت پدیده تجارت مرزی نشان دهنده ان است که آن ها پدیده تجارت مرزی را به مثابه واکنش و راهبرد گریز ناپذیر به شرایط توسعه نیافته منطقه در ابعاد گوناگون و وضعیت خویشاوندی و قرابت های بین فرهنگی حاکم بر منطقه درک و تفسیر کرده اند.

تجارت مرزی، ناتوسعه یافتگی، نظریه زمینه ای، شهرسان مریوان