محمدتقی کرمی قهی - استادیار دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی

توجه به مسایل زنان و خانواده در برنامه های توسعه یکی از الزامات و سیاست های توسعه به شمار می آید. یکی از پیش شرط های لازم جهت طراحی الگوی بومی توسعه در ایران، نگاه انتقادی به برنامه های پیشین توسعه در ایران است در این مقاله با مروری بر دیدگاه ها و نظریات عمده درباره توسعه و با تاکید بر مسیله زن و خانواده، به تحلیل گفتمان برنامه سوم، چهارم و پنجم توسعه پرداخته شده است در تحلیل گفتمان تلفیقی، از رویکردهای لاکلا، موف و فرکلاف استفاده شده است. برنامه توسعه سوم و چهارم به گفتمان اصلاح طلب و برنامه توسعه پنجم به گفتمان اصول گرا نسبت داده شده است تاکید گفتمان اصلاح طلب بر نشانه های اصلاحات، توسعه سیاسی و جامعه مدنی است اما در مقابل، تاکید گفتمان اصولگرا بر نشانه هایی چون: قانون اساسی، توسعه اقتصادی، عدالت، ارزش های دینی و اخلاقی، و استقلال است گفتمان اصلاح طلب در حوزه مربوط به توسعه جنسیتی تلقیقی از رویکردهای توانمندسازی و جنسیت و توسعه را نمایندگی می کند، اما، گفتمان اصولگرا بانگاهی انتقادی به رویکردهای عمده در نظرات توسعه تلاش در جهت نظریه پردازی بومی در حوزه مسایل زنان و خانواده با رویکرد خانواده گرایی دارد.

خانواده، زنان، توسعه، جنسیت، تحلیل گفتمان