سوسن باستانی - دانشیار گروه علوم اجتماعی، دانشگاه الزهرا
مرضیه موسوی - استادیار گروه علوم اجتماعی، دانشگاه الزهرا
فاطمه حسین پور - کارشناس ارشد مطالعات زنان، دانشگاه الزهرا

این مقاله در پی آن اند که با بررسی شاخص توسعه جنسیتی و توانمندسازی جنسیتی تصویر روشنی از وضعیت زنان کشورهای اسلامی با توجه به برخورداری از منابع طبیعی هم چون نفت و گاز نشان دهند. مبنای نظری پژوهش را نظریه دولت رانتی و رویکرد توانمندسازی زنان تشکیل می دهد. بر اساس یافته های پژوهش، موقعیت زنان در تمامی کشورهای اسلامیطی سال های 1996 تا 2009 از نظر بهداشتی و آموزشی بهبود یافته است؛ اما از نظر اقتصادی و سیاسی تغییرات مهمی صورت نگرفته است. در مولفه های بهداشتی، آموزشی، اقتصادی و سیاسی تفاوت معناداری بین کشورهای اسلامی نفتی و کشورهای اسلامی بدون نفت وجود دارد؛ در مولفه های بهداشتی و آموزشی کشورهای نفتی عملکرد بهتری نسبت به کشورهای اسلامی بدون نفت داشته اند. زنان در کشورهای اسلامی نفتی نسبت به کشورهای اسلامی بدون نفت، نرخ مشارکت کم تری در عرصه های اقتصادی و سیاسی داشته اند. نابرابری به ویژه در حوزه های اقتصادی و سیاسی در کشورهای اسلامی هم چنان چشمگیر است و این نابرابری جنسیتی به کاهش بیش تر مشارکت زنان می انجامد. رفعاین نابرابری ها از طریق نهادینه کردن نگرش های جنسیتی در برنامه های توسعه امکان پذیر خواهد بود

زنان، کشورهای اسلامی نفتی و بدون نفت، توسعه جنسیتی،توانمندسازی جنسیتی