لیلا رضایی
غلامحسین کرمی
سیاوش بهروز

منطقه مورد مطالعه، بخشی از دشت داراب است که در جنوب شرق شهر داراب واقع شده است. منطقه مذکور که در جنوب شرق استان فارس قرار گرفته است منطقه ای نیمه خشک بوده و متوسط بارندگی سالانه آن 275 میلی متر است. در شمال و شمال شرق دشت مورد مطالعه، آهکهای آسماری-جهرم واقع شده است. این آهکها که آهکهای کارستی شده هستند، نقش مهمی در تغذیه دشت به عهده دارند. در جنوب و جنوب شرق دشت سازند آغاجاری واقع شده است که واحدهای گچی و مارنی این سازند موجب تخریب شدید کیفیت آبهای سطحی و زیرزمینی در منطقه شده است. بنابراین یکی از عوامل مهم آلاینده آبهای زیرزمینی منطقه وجود واحدهای گچی و مارنی سازند آغاجاری می باشد. علاوه بر این، در شمال شرق دشت در محدوده آهکها، زباله های شهری دفن می شوند که می توانند یک عامل مهم آلاینده برای دشت محسوب شوند. به منظور بررسی کیفیت آب زیرزمینی منطقه در طی دو فصل خشک و تر از 25 حلقه چاه که با توزیع مناسبی در منطقه انتخاب شدند نمونه برداری صورت گرفت. پارامترهایی مثل هدایت الکتریکی، اسیدیته و درجه حرارت آب در محل نمونه برداری و غلظت کاتیونها و آنیونهای اصلی آب در آزمایشگاه اندازه گیری شد. با توجه به نتایج به دست آمده ملاحظه می شود که در شمال و شمال شرق منطقه میزان املاح محلول در آب ناچیز بوده و به تدریج به سمت جنوب و جنوب شرق مقدار املاح محلول به شدت افزایشپیدا می کند. به این ترتیب که مقدار هدایت الکتریکی از حدود 400 میکروموس بر سانتی متر در منطقه شمال دشت به حدود 600 میکروموس بر سانتی متر در جنوب شرق دشت افزایش پیدا می کند. همچنین مقدار یون نیترات در محدوده دفن زباله های شهری و همچنین مناطق شهری داراب و جنت شهر در مقایسه با بقیه مناطق دشت به طور چشمگیری افزایش پیدا کرده است.

داراب، آب زیرزمینی، منابع آلاینده، زباله