محمود شهابی - استادیار جامعه شناسی و مطالعات فرهنگی دانشگاه علامه طباطبایی
طاهره هوشنگی - کارشناس ارشد مطالعات فرهنگی دانشگاه علامه طباطبایی

فناوری که ابتدا برای برآوردن نیازهای انسان به وجود آمد، به مرور در ترکیب با دیگر برساخته های فرهنگی و اجتماعی کارکردهای نوینی یافت. اتومبیل به عنوان بخشی از گفتمان فناوری که امروزه در تمام جوامع مشهود است، پس از ورود به ایران، الگوهای جدیدی در نحوه انطباق و مصرف پیدا کرد و به یکی از پرطرفدارترین ابعاد فرهنگ عامه و حوزه علاقمندی جوانان تبدیل شد. این پژوهش در پی آن است که با توصیفی اکتشافی و تحلیلی از معانی ذاتی و برساخته اتومبیل، دریابد که استفاده از خودروی شخصی در بین جوانان شهر تهران چه دلالت ها، کارکردها و کژکارکردهایی را با خود همراه می سازد. بنا به ماهیت موضوع و عدم نظریات پیشینی در این زمینه و دست یافتن به لایه های عمیق تر ذهنی، برای این تحقیق از میان روش­های کیفی، نظریه مبنایی انتخاب شد. پس از بررسی نظریات مرتبط با فرهنگ اتومبیل، انگیزه ها، معانی و کارکردهای متنوع استفاده از اتومبیل و شرایط علی، زمینه ای، مداخله گر، استراتژی های کنش و پیامدهای موثر بر آن شناسایی شد. با وجود تلقی اتومبیل به مثابه یک تکنولوژی خنثی، داده های این پژوهش بر معنای فرهنگی و اجتماعی اتومبیل تاکید دارد.

فناوری؛ اتومبیل؛ جوانان؛ رانندگی؛ مصرف؛ نظریه مبنایی