قدرت الله قربانی - استادیار دانشگاه خوارزمی، تهران

نقش حکیمان مسلمان در شکوفایی تمدن اسلامی انکارناپذیر است و نیز نقش قرآن در شکل گیری تفکر عقلانی و فلسفی مسلمانان از مهم ترین پرسش ها و مسایل پیش روست. به نظر می رسد که جامعیت قرآن در ارایه آموزه های جهان شمول برای بسترسازی تحقق سعادت حقیقی بشر باعث گردیده تا در این کتاب الهی، در زمینه های حکمی و عقلانی چون خداشناسی، جهان شناسی، انسان شناسی، اخلاق، سیاست و اجتماع برخی آموزه های لازم و جهت دهنده اندیشه متفکران مسلمان، اعم از متکلمان و فلاسفه بیان شده باشد. از این رو، ملاحظه نظام عقلانی اولین فیلسوفان مسلمان چون فارابی و ابن سینا موارد گوناگونی از تاثیر پذیری نظام فلسفی آنان را از قرآن نشان می دهد که محوریت هستی شناسی توحیدی و تبیین خاص از معرفت شناسی و حیانی از مهم ترین آنهاست. در این تحقیق، تلاش می شود با توجه به اوصاف کلی قرآن و با ذکر برخی آموزه های حکمی، عقلانی و فلسفی آن، نحوه تاثیر پذیری فیلسوفان اسلامی چون فارابی و ابن سینا از آن در ابعاد گوناگون فلسفه خود بیان شود تا  نشان داده شود که فلسفه اسلامی، علی رغم منابع غیر اسلامی، تنها در پرتو تعالیم عقلانی و فلسفی قرآن بود که ویژگی اسلامی را به خود گرفت.

فلسفه اسلامی، قرآن، جهان شناسی، انسان شناسی، خداشناسی