یوسف فتحی - استادیار گروه معارف اسلامی دانشگاه زنجان، زنجان، ایران

روابط خانوادگی به عنوان یک سرمایه اجتماعی، عامل مهمی در کنترل و سلامتی اجتماعی است. تحولات صنعتی و فردگرایی، بر این عنصر حیاتی تاثیر گذاشته اند و روابط درون و برون خانوادگی را تضعیف کرده اند و با افزایش گسسته ای اجتماعی و نسلی، هویت خانواده را تهدید و آن را در معرض آسیب قرار داده است. مقاله پیش رو، با پذیرش تحول در کارکردها و روابط خانوادگی در جهان کنونی، با استناد به نظر بسیاری از متفکران و آیات قرآن کریم، بر این باور است که اهمیت خانواده به عنوان یک نهاد اصلی حیات اجتماعی، از طریق روابط اجتماعی حمایتی و نقش اساسی آن در تولید نسل مشروع و اجتماعی شدن آن، هرگز از بین نمی رود. این مقاله، روابط حمایتی خانواده را در سه سطح معنوی، اجتماعی و اقتصادی بررسی کرده است. قرآن کریم در آیات متعدد به کارکردهای حمایتی خانواده که ارتباط مستقیم با اجتماعی شدن وکنترل اجتماعی دارد، اشاره می کند. از نظر قرآن کریم، همه اعضای خانواده در قبال تک تک اعضای خود، مسیولیت مدنی و اجتماعی دارند. هسته اصلی مباحث قرآن کریم، روابط در میان اعضای خانواده است که عنصر اساسی سرمایه اجتماعی است. سرمایه اجتماعی، بیشترین نقش را با کمترین هزینه در کنترل اجتماعی دارد.

قرآن، خانواده، سرمایه اجتماعی، روابط و کنترل اجتماعی