مونا شیورانی - دانشجوی دکترای روان شناسی دانشگاه تربیت مدرس
پرویز آزادفلاح - دانشیارروان شناسی دانشگاه تربیت مدرس
علیرضا مرادی - استاد روان شناسی دانشگاه خوارزمی
حسین اسکندری - دانشیار روان شناسی دانشگاه علامه طباطبایی

استرس­پس­از­ضربه و افسردگی، شایع­ترین بیماری­های مرتبط با حادثه آسیب­زا هستند. هدف پژوهش حاضر تشخیص اثربخشی درمان مواجهه روایی بر کاهش علایم استرس­پس­از­ضربه و افسردگی همبود است. درمان مواجهه­روایی دربرگیرنده بسیاری از مولفه­های مواجهه­سازی است و البته توجه مضاعفی دارد بر مستندسازی روشن فجایعی که قربانی متحمل شده­است. در این مطالعه 24 نفر از زنان تهرانی با تجربه خیانت همسر و دارای استرس­پس­از­ضربه و افسردگی، با گمارش تصادفی در گروه­های کنترل و آزمایش قرار­گرفتند. همه افراد، مورد مصاحبه­بالینی قرار­گرفتند، سپس مقیاس تجدیدنظرشده تاثیررویداد (IES-R) و سیاهه افسردگی بک (BDI) را تکمیل­کردند؛ گروه آزمایش هشت جلسه درمان را پشت­سر گذاشتند و افراد هر دوگروه مقیاس و سیاهه را دوباره بلافاصله پس از درمان و سه ماه پس از آن تکمیل نمودند. داده­ها با استفاده از آزمون تحلیل واریانس اندازه­های مکرر مورد تجزیه و تحلیل قرارگرفت. نتایج تحلیل آماری نشان داد استرس پس از ضربه و دومولفه از سه­مولفه آن (افکارناخواسته و برانگیختگی) در گروه آزمایش بلافاصله پس از درمان و سه ماه پس از آن به طور معنادار کاهش پیدا کرده­است. افسردگی نیز در گروه آزمایش بلافاصله پس از درمان به طور معنادار کاهش پیدا کرده و سیر نزولی خود را تا سه ماه بعد حفظ کرده­است. برطبق این پژوهش درمان حاضر می­تواند در حیطه مسایل اجتماعی و برای درمان استرس پس از ضربه نیز به صورت موثر به کار گرفته شود. موفقیت این درمان را در بستر فرهنگ ایرانی می­توان مدیون جنبه روایی درمان تلقی کرد. پژوهش حاضر هم­چنین تایید می­کند که روابط فرازناشویی، می­تواند منجر به استرس­پس­از­ضربه در فرد قربانی شود.

استرس پس از ضربه , افسردگی , درمان مواجهه روایی , خیانت همسر , روابط فرازناشویی