همایون اقبالی - دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه معماری، واحد بروجرد، دانشگاه آزاد اسلامی، بروجرد، ایران
حمیدرضا صارمی - استادیار، گروه شهرسازی، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

انسان به عنوان یک پدیده ی زیستی- روانی- اجتماعی، در تعامل دایم با محیط خود قرار دارد. روانشناسی محیطی، علم بررسی ارتباطات و کنش های انسان با محیط بیرونی و بررسی تاثیر و تاثیر متقابل انسان و محیط است. پیدایش مغز تکامل یافته و بی نهایت پیچیده در ا نسان، موجبات اجتماعی شدن او را فراهم آورده و این اجتماعی شدن ریشه در تفکر و ساخت های پیچیده روان انسانی دارد. حال آنکه سایر جانداران اجتماعی، در اجتماعی کاملا ایستا و عریزی زندگی می کنند و به همین جهت شهرنشینی در انسان خصوصیتی ویژه و بی همتاست که با اجتماعات سایر جانداران اجتماعی تفاوت بنیادین دارد. برای کلنی های جانداران اجماعی برنامه ریزی شهری بی معناست و حال آنکه برای شهرهای انسانی، عدم برنامه ریزی نشانگر خمودی و نابودی است. شهرها باید نیازهای انسانی را کشف نمایند و برای شکوفایی انسان، دارای ابزار وتوانمندی های لازم باشند. انسان ها باید بتوانند نیازهای زیستی- روانی- اجتماعی خود را در شهرها ارضاء کنند و در همین شهرها هیجانات منفی خود را، به رفتارهای خلاق و سازنده تبدیل نمایند. به همین جهت برنامه ریزی شهری نیازمند داشتن اطلاعات عمیق ووسیع از نیازهای انسانی بوده و آگاهی از دانش روانشناسی، ضرورتی انکارناپذیر در این نوع برنامه ریزی می باشد. در پژوهشی با این عنوان، ابتدا با نگاهی به یشینه روانشناسی محیطی، ضرورت ها و ابعاد این علم نوین را بررسی کرده و در پایان راهکارهایی برای به کارگیری هرچه بهتر این علم در معماری و برنامه ریزی شهری ارایه می گردد.

روانشناسی محیط، معماری پایدار، طراحی شهری، نیازهای انسان، ارزش های انسانی، راهکارهای طراحی