الهه گودرزی - کارشناسی ارشد معماری منظر دانشگاه تربیت مدرس تهران
ناصر قنبری - کارشناسی ارشد معماری، فنی دانشگاه تربیت مدرس تهران
محمدرضا بمانیان - دکترای معماری و استاد گروه معماری دانشگاه تربیت مدرس تهران

یکی از موضوعات بسیار مهم و اصلی در مصالحه ی پدیده های انسان ساخت زیبایی می باشد باغ ها در جوامع مختلف نشان دهنده ی باورهای آن جامعه در باره طبیعت و اجزای آن به عنوان عامل هویتی و نمایش عینی آن را و باورها ایفای نقش می کند. ساخت باغ در کشور ما پیشینه ای طولانی داشته و در همه ی زمان ها مورد توجه بوده است. حضور باغ در ادبیات ما و اشعار شاعران قدمتی دیریبنه دارند و حتی به جراا می توان گفت ذهنی ترین و خیالی ترین بیان از باغ را می توان دراشعار شاعران یافت. اغلب شعرا نگرش های مختلفی نسبت به باغ داشته اند که ذهنی ترین و خیالی ترین آن را می توان در اشعار مولوی یافت کرد. هدف از نگارش این مقاله ارایه مبانی طراحی باغ های ذهنی مولانا در کوهستان با تکیه بر حرکت مسیر آب و پیاده است. با بررسی جستجوی رد پای صور خیال باغ در اشعار مولانا و چگونگی وجوه ذهنی باغ و عناصری چون آب در اشعار وی، از منظر این عارف شاعر می باشد. مطالعه انجام شده به روش تحلیلی- توصیفی بر اساس مطالعات کتابخانه ای و به صورت تحلیل محتوای اشعار مولوی می باشد. نتایج تحقیق نشان می دهد که باغ های مولانا مفهومی و چند معنایی است که جوهره ی اصلی آن عشق الهی است. از جمله باغ هایی که وی در اشعار خود به آن ها اشاره کرده، باغ هستی، باغ بهشت، باغ جهان، باغ جان، باغ هستی، باغ دل و باغ عشق می باشد. با تکیه بر حرکت آب به سه صورت ساکن، جاری، جوشان و خصوصیات باغ های مولوی به ارایه ویژگی های طراحی صور خیال باغ های وی پرداخته شده است. یکی از دلایل طراحی در کوهستان توانایی این اقلیم در تجسم ایده ی رسیدن به هدف غایی یا همان عشق الهی در باغ خاکی می باشد.

باغ مولانا، وجوه ذهنی، کوهستان، آب، خصوصیات باغ های مولوی