منصوره ملکیان

پیشرفت های جدید در زمینه ژنتیک مولکولی امکان مناسبی را در جهت پاسخگویی به بسیاری از پرسشها در زمینه رده بندی گونه ها، بررسی روابط فیلوژنتیک وتکاملی گونه ها و مطالعه تنوع ژنتیک جمعیت ها فراهم کرده است. اینگونه اطلاعات می تواند در زمینه تعیین گونه ها و الویت بندی آنها و همچنین تعیین مناطق حفاظتی بسیار مفید باشد. در این پژوهش از نشانگرهای مولکولی برای بررسی ساختار و تنوع ژنتیک گروهی از پستانداران درختزی (Marsupialia; Petauridae) و تعیین الویتهای حفاظت استفاده شد. در این پژوهش برای بررسی روابط فیلوژنتیک این گونه ها از تعیین ردیف رشته DNA بر روی ژنهای میتوکندریایی و هسته ای استفاده شد. نتایج نشان داد که گروههای بارزی با تنوع ژنتیکی بالا و با گستره جغرافیایی متفاوت در این گونه ها وجود دارند. این گروهها که محصول تکامل در مناطق جغرافیایی مختلف می باشند نیازمند حفاظت به عنوان واحد های مستقل می باشند. در بخش دیگری از این مطالعه از نشانگرهای ریزماهواره برای تعیین تنوع ژنتیکی و بررسی اثرات تخریب زیستگاه بر روی زیستمندی گونه P. breviceps استفاده شد. نتایج حاصل نشان دادکه ارتباط بین جمعیت ها و تبادل ژنی بین آنها در اثر تکه تکه شدن زیستگاه محدود شده است. محصور شدن جمعیت ها و عدم امکان تبادل ژنی بین آنها امکان درون آمیزی را افرایش داده و در درازمدت خطر نابودی جمعیت ها را افزایش می دهد. در راستای مدیریت و تداوم زیستمندی اینگونه جمعیت ها احداث کریدورهای ارتباطی بین زیستگاههای تکه تکه شده باید مورد توجه قرار گیرد.

تنوع زیستی، فیلوژنی، تکه تکه شدن زیستگاه، گونه تهدید شده، تنوع ژنتیک، نشانگر مولکولی