رضا رهمرده - دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بیرجند
علی دهمرده - دانشجوی کارشناسی تکنولوژی و برق قدرت موسسه غیرانتفاعی هاتف زاهدان

فهم اشارات و تلمیحات بخصوص اصطلاحات علمی،عقلی و عرفانی منجر به دریافت ظرایف د دقایق متون ادبی و درنتیجه التذاذ ادبی می شود.بخصوص در آثار عطار که یکی از شاعران طراز اول و بلند آوازه ی زبان فارسی و آگاه از علومو فنون مختلف ادبی،حکمت،کلام،نجوم است و همچنین احاطه او بر علوم دینی به ویژه تفسیر و روایت احادیث وقفه واطلاع او از مبادی طب و ... سبب شده که آثارش مخصوصا دیوان سرشار از تلمیحات و اشارات متنوع باشد. محمدرضاشفیعی کدکنی می نویسد: در میان بزرگان شعر عرفانی فارسی،زندگی هیچ شاعری به اندازه زندگی عطار در ابر ابهامنهفته نمانده است.اطلاعات ما درباب مولانا صد برابر چیزی است که در باب عطار میدانیم.حتی آگاهی ما درباره سنایی،کهیک قرن قبل از عطار میزیسته،بسی بیشتر از آن چیزی است که در باب عطار می دانیم.نه سال تولد او به درستی روشناست و نه حتی سال وفات او. این قدر می دانیم که او در نیمه دوم قرن ششم و ربع اول قرن هفتم می زیسته،اهل نیشابوربوده است و چند کتاب منظوم و یک کتاب به نثر از وی باقی است.نه استادان او،نه معاصرانش و سلسله ی مشایخ او درتصوف،هیچ کدام به قطع روشن نیست. از سفرهای احتمالی او هیچ آگاهی نداریم و از زندگی شخصی و فردی و زن وفرزند و پدر و مادر و خویشان او هم اطلاع قطعی وجود ندارد. در این باب هرچه گفته شده است غالبا احتمالات و افسانهها بوده است و شاید همین پوشیده ماندن در ابر ابهام خود یکی از دلایل تبلور شخصیت او باشد که مثل دیگر قدیسانعالم در فاصله ی حقیقت و رویا و افسانه و واقعیت در نوسان باشد . در این نقاله به اشاره ها و تلمیحات آیات قرآن کریم در دیوان عطار نیشابوری پرداخته شده است.

اشارات، تلمیحات، آیات، قرآن کریم، عطار