علی آهنگ - استادیار دانشگاه علوم و معارف قران کریم (دانشکده علوم قرانی بجنورد)
مهدی جلالی - دانشیار دانشگاه فردوسی مشهد (دانشکده الهیات و معارف اسلامی)

میرزا محمد بن محمد رضای قمی مشهدی (م حدود 1125 ق) صاحب تفسیر معروف کنزالدقایق و بحرالغرایب از علمایدوره صفویه است که آثار متعددی در زمینه های قرآنی، فقهی، و کلامی از وی به جای مانده است. از شاخصه های اصلیعصر مولف نهضت فارسی نویسی و غلبه دیدگاه اخباری و پیدایش آثار و تفاسیر روایی می باشد. میرزا محمد مشهدی نیز از یک سو تلاش نموده است همسو با این رویکرد علمی و فرهنگی دو تفسیر روایی تبیان سلیمانی ، به فارسی و کنزالدقایق و بحرالغرایب را به عربی سامان دهد و از دیگر سو با فاصله گرفتن از دیدگاه اخباری ها، اندیشه های اصولی را در تفسیر دخیل سازد. در این نوشته ضمن بیان شرح حال مفسر به معرفی تفسیر تبییان سلیمانی و شیوه تفسیری وی پرداخته و نگاهی اجمالی به نسخه های خطی تفسیر خواهیم داشت.

میرزا محمد مشهدی، تبیان سلیمانی، تفسیر روایی ،تفاسیر فارسی، روش تفسیری