ایوب ممشلو - دانشجوی کارشناسی ارشد گروه برق، واحد مینودشت، دانشگاه آزاد اسلامی، مینودشت، ایران
ناصر نوروزی - عضو هییت علمی، واحد مینودشت، دانشگاه آزاد اسلامی، مینودشت، ایران
حسن دهمرده - عضو هییت علمی، واحد مینودشت، دانشگاه آزاد اسلامی، مینودشت، ایران

در سال های اخیر موتورهای جریان مستقیم بدون جاروبک به یکی از پرکاربردترین موتورها در صنعت تبدیل شده اند. در این مطالعه یک روش جدید جهت کنترل سرعت این موتورها بر اساس کنترل گر تناسبی- انتگرالی و الگوریتم عمکبوت پیشنهاد شده است. روش پیشنهادی از سه بخش اساسی شامل بخش تخمین گر، بخش کنترل گر و بخش بهینه ساز تشکیل شده است. استفاده زیاد از سنسورها، وزن و هزینه سیستم را افزایش داده و قابلیت اعتماد کل سیستم درایو را کاهش می دهد. کنترل بدون سنسور وضعیت سیستم های درایو موتور جریان مستقیم بدون جاروبک، نواقص بالا را برطرف نموده و قابلیت اعتماد کل سیستم و عملکرد دینامیکی را بهبود می بخشد. به همین دلیل در روش پیشنهادی از روش تخمین گر نیروی ضد محرکه جهت تخمین سرعت و موقعیت روتور استفاده شده است. در بخش کنترل گر، از کنترل گر تناسبی- انتگرالی استفاده شده است. در کنترل گر تناسبی- انتگرالی ضرایب کنترلی دارای تاثیر بالایی بر عملکرد کنترل گر هستند. به همین منظور در روش پیشنهادی از الگوریتم بهینه سازی عنکبوت اجتماعی جهت تعیین مقادیر بهینه این ضرایب استفاده شده است. نتایج مطالعات عددی نشان داده که روش پیشنهادی دارای عملکرد بسیار خوبی در کنترل سرعت موتور جریان مستقیم بدون جاروبک است.

موتور جریان مستقیم بدون جاروبک، الگوریتم عنکبوت، سرعت، موقعیت، تخمین