داریوش کریمی

اهمیت روز افزون محیط زیست برای استمرار حیات بر روی کره زمین، دولت ها را ناگزیر ساخته برغم یا علیرغم میل خود وجه سوم توسعه پایدار را ملاک عمل برای برنامه ریزی بلند مدت خویش قرار دهند. قانون برنامه چهارم توسعه کشور، نقطه آغاز حرکت به این سمت را بر پایه طراحی و جاسازی مفهوم دولت سبز در ماده 66 قرار داده است. کلیه دستگاه های اجرایی، مؤسسات و نهادهای عمومی غیر دولتی موظف به اتخاذ سیاست های مصرف بهینه منابع پایه و محیط زیست و تنظیم برنامه مدیریت مصرف انرژی، آب ،مواد اولیه و تجهیزات شده اند. برنامه چهارم توسعه پیشنیازهای نیل به مدیریت سبز را نیز تعیین نموده است. برقراری هماهنگی(فکری و نگرشی) بین دستگاه های مختلف و توانمند سازی آنان از طریق گسترش آموزش های عمومی و تخصصی محیط زیست و ارتقائ آگاهی های عمومی با تاکید بر گروه های تاثیر گذار بر محیط زیست و ایجاد نظام اطلاعات زیست محیطی و تدوین الگوهای تولید و مصرف نمونه هایی از روشهای نیل به مدیریت سبز در کشور تعیین گردیده اند(قانون برنامه چهارم توسعه). همه اقشار و طبقات اجتماعی می توانند بر محیط زیست کشور اثر بگذارند . اما بررسیها نشان میدهد برخی از گروه ها و طبقات اجتماعی تاثیر بسیاربیشتری بر محیط اطراف خود دارند . مدیران، برنامه ریزان و سیاستگذاران مدیریت شهری از جمله گروههایی هستند که به دلایل متنوع میتوانند بالقوه واجد آثار منفی بر محیط زیست باشند . اما اگر همین گروه از آگاهی و دانشکافی نسبت به محیط زیست ، ضرورت حفظ آن ، اهمیت آن برای حوزه فعالیتهای خاص و شیوههای انجام کار بدون تاثیر منفی برمحیط زیست آشنا باشند نه تنها پیامدهای منفی اقدامات خویش را کاهش می دهند، بلکه به دلیل تاثیر گذاری هریک ازآنان بر گروه عظیمی از کارکنان تحت مدیریت خویش میتوانند ذهن ، فکر و روش آنان را نیز متاثر ساخته وبه تبع آن محیط زیست سالم و پایدار را به ارمغان آورند. این مقاله بر گرفته از نتایج پژوهشی است که در سال 1384 با هدف سنجش نگرش و علاقه مندی مدیران کشور به مبحث مدیریت سبز( منطبق با ماده 66 قانون برنامه چهارم) انجام و دیدگاه مدیران شهرداریها ی مراکز استانها در سراسر کشور از طریق پرسشنامه دریافت و با استفاده از نرم افزارهای آماری بررسی و تحلیل شده است. نتایج پژوهشنشان می دهد مدیران شهری شامل شهرداران، اعضای شوراهای شهر در استانهای مختلف واکنشهای متفاوتی به این موضوع نشان داده اند. در حالی که شهرداران برخی استان ها جزئ علاقه مند ترین مدیران کشور در حوزه مدیریت سبز بوده اند، شهرداران بعضی استانهای کاملا مهم (از منظر محیط زیست) واکنشکاملا نا امید کننده ای نشان داده اند. نتایج همچنین از تفاوت نگرش شهرداران با اعضائ شوراها حکایت دارد بطوریکه در بسیاری استانهای دیدگاه های کاملا متعارضی ابراز شده است. اگرچه وجود دیدگاه های همسو در برخی موارد امیدواری به آینده مطلوب تر محیط زیست شهری را نوید می دهد.

مدیریت سبز، ،برنامه چهارم توسعه ،مدیران شهری، ،شهرداران ،شورای شهر