حسین اکبری امرغان - دانشگاه آزاد اسلامی قوچان
مژگان قرآنی - دانشگاه آزاد اسلامی قوچان

سابقه و هدف: یکی از متغیرهای موثر بر سلامت روانی در دوره نوجوانی، سبک مقابله ای است که نوجوان برای رویارویی با فشارهای روانی محیط خود به کار می گیرد هدف از انجام این پژوهش مقایسه اثر بخشی آموزش ذهن آگاهی به شیوه گروهی بر راهبردهای مقابلهای دانش آموزان دختر بود.مواد و روش ها: این تحقیق بر اساس هدف، از نوع تحقیقات کاربردی بود. نوع این پژوهشی از نوع شبه آزمایشی و طرح پیش آزمون پس آزمون با گروه کنترل بود.در این پژوهش اثر بخشی روشی ذهن آگاهی بر سبک های مقابله با استرسی دختران دانش اموزان مقطع متوسطه اول مورد بررسی قرار گرفت. جامعه آماری این پژوهشی شامل تمامی دانش آموزان دختر مقطع متوسطه اول سال تحصیلی 1396- 1395 که در مدارس عادی دولتی شهر سرخس (به تعداد 5 مدرسه) مشغول به تحصیلی بودند. روش نمونه گیری به صورت داوطلبانه و در دسترسی انجام شد به این ترتیب که از بین کلیه دانش آموزان دختر مقطع متوسطه اول افرادی که داوطلب به شرکت در طرح بودند ثبت نام شد و از بین آنها 30 نفر که نمره پایین تری در سبک های مقابله با استرس داشتند و دارای ملاک های ورود نیز بودند انتخاب شدند و به طور تصادفی در دو گروه 15 نفره (یک گروه کنترل و یک گروه آزمایشی) جایگزین شدند. ابزار پژوهشی عبارت از مقیاس سبک های مقابله ای اندلر و پارکر (CSS) بود. داده های حاصل با استفاده از تحلیل کوواریانس چند متغیره تجزیه و تحلیل شد.یافته ها: نتایج تحلیل کواریانس نشان داد بین دو گروه آزمایش و کنترل در نمرات پس آزمون ذهن آگاهی در متغیر سبک مقابله ای مساله مدار، سبک مقابله ای هیجان مدار و سبک مقابله ای اجتنایی در سطح معنا داری (0.05) تفاوت وجود دارد که نشان دهنده این است که آموزشی ذهن آگاهی بر متغیر های سبک مقابله ای مساله مدار، سبک مقابله ای هیجان مدار و سبک مقابله ای اجتنابی موثر بوده است.نتیجه گیری: می توان بیان داشت، افراد ذهن آگاه، موقعیتهای تهدیدآمیز زندگی را با استرسی کمتری ارزیابی کرده و از راهبردهای سازگارانه تری در برخورد با شرایط استرسی زا استفاده می کنند، یهویژه از راهبردهای اجتنابی کمتر استفاده می کنند. یافتههای این مطالعه پیشنهاد می کند که استفاده از روش های افزایش ذهن آگاهی می تواند باعث بهبود راهبردهای مقابله سازگارانه در شرایط استرسی زا شود.

آموزشی ذهن آگاهی، واقعیت درمانی، راهبردهای مقابله ای، مهارت ابراز وجود، دانش آموزان دختر