سپیده هوشمند - دانشجوی دکترای فیزیولوژی گیاهان، دانشگاه تبریز

در طول تاریخ بعضی از بندپایان بعنوان دشمن انسان در جهت کاهش محصولات کشاورزی و ناقل بیماری ها شناخته شدهاند و انساناز بدو پیدایش و بویژه ازآغاز متمدن شدن،همواره به دنبال روشهای مقابله با این دشمنان بوده است. حفاظت محصولات کشاورزی در مقابل حشرات زیانآور عمدتا توسط ترکیبات شیمیایی حشرهکش صورت میگیرد. این سموم می توانند در خاک جذب گیاهان، تاثیر بر جانوران غیرهدف، بدون تغییر متصاعد، از طریق آبشویی وارد آبهای زیرزمینی و یا تجزیه شوند؛ لذا با توجه به مسایل و مشکلات ناشی از مصرف سموم شیمیایی و ماندگاری طولانی این ترکیبات در محیط زیست و اثرات بیولوژیک و زیست محیطی آنها، معرفی حشرهکشهای گیاهی و کمخطر کمک شایانی در کاهش آلودگیهای خاک، محیطزیست و انسان میکند .متابولیتهای ثانویه از جمله موادی هستند که برای فیزیولوژی گیاه ضروری نیستند، اما با توجه به اثر دورکنندگی این مواد و وجود آنها در اسانسهای گیاهی موجود، به بررسی خاصیت دورکنندگی این مواد پرداخته شده است.استفاده از گیاهانی چون پیرتروم، اسطوخدوس، درخت ابریشم، چریش و درختان خانواده توت برای دفع و یا نابودی حشرات موثر می باشد که در طب سنتی ایران نیز فرمول های استفاده از گیاهان برای دور کردن یا فلج کنندگی حشرات بیان کرده که استفاده از این فرمول ها در صورت تایید راه حلهای بسیار مناسب و کم خطری را به لحاظ زیست محیطی مطرح کرده و خطرات ناشی از سموم را کاهش خواهد داد.

اسطوخدوس، پیرتروم، حشره کش گیاهی، فرمولاسیون های حشره کشی طب سنتی