کامران اسکندری - دانشکده ارم شیراز

هنرآجرکاری به عنوان پدیدهای برجسته در تاریخ معماری این سرزمین، دارای اصالت و پیشینه ای غنی است و باگونه های تصویری و تزیینی مختلف، حضور و هویتی دیرینه داشته است. در دوره معاصر، همزمان با میراث داری این اصالت از گذشته، با معماری معاصر جهانی )از نیوکلاسیک تا مدرن( تالقی داشته که در فرآیند این همنشینی، ترکیب، تلفیق و تاثیرپذیری خود، شکلها و بیانهای تصویری متفاوت و یا تازهای آفریده که منجر به بروز شکلهای جدیدی از تزیینات در معماری معاصر ایران گشته است. این نوشتار، بدنبال پردازش و بیان آن است که هنر تزیینی آجرکاری در دوره معاصر و به ویژه در عصر پهلوی اول 1299-1320علیرغم تنوع سبکی در معماری، توانسته است تعدد ترکیبات طرح و تنوع نقش و فرم را ایجاد کند که در مقطع معاصر به عنوان شیوه شاخص، منحصر به فرد و بازگوکننده هنری ایرانی است. در این تحقیق، با شیوه پژوهش کیفی و سپس با استناد و انطباق به 32 اثر تزیینی در 7 حوزه کاربری تزیینی که در آثار معماری با کاربریهای متفاوت و در شهرهای مختلف این دوره انجام گشته، نتایجی را حاصل شده که نشان میدهد، هنر آجرکاری تزیینی در دوره پهلوی اول، چه در طرح و نقش، چه در ترکیب مصالح تزیینی و در بستر حوزه های مختلف سبکی معماری این دوره، به چه میزان در فرآیند نوپردازی تزیینی خود، متاثر از آثار گذشته ایرانی اسلامی و یا کلاسیک ایرانی و غربی بوده است . هدف از این پژوهش بررسی تحلیلی توصیفی آثار معماران و نظریه پردازان این دوره میباشد که با استفاده از جستجوی کتابخانه ای و مقاله ای بوده است.

معماری دوره پهلوی ،نماهای پهلوی ،آجرکاری ،معماری معاصر،روانشناسی محیط