امیر باباغیبی - کارشناسی ارشد طراحی شهری،دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد مقدس،

در کشور ما با توجه به تجارب تلخ ناشی از بحران ها ، تنها اقدامات اندکی در راستای آمادگی و مقاوم سازی شهر هاپیش از بحران صورت گرفته که مهمترین آن تدوین آیین نامه طراحی ساختمانها در برابر زلزله بوده . ضوابط ارایهشده در این آیین نامه تنها به مقاوم سازی بناها محدود بوده و به ایمنی فضاهای باز و عمومی توجهی نشده است .لذا می بایست ضمن بازنگری این آیین نامه ضوابط و راهکارهایی ارایه گردد که علاوه بر توجه به طراحی محله بر اساس اصول پدافند غیر عامل به خودکفایی محله نیز در شرایط بحران توجه شود.محله کوثر شهر مشهد به عنوان یکی از بافتهای ناهمگن با بافت اطراف و غیر ایمن از لحاظ قرار گیری در اطراف گسل در شهر مشهد می باشد. در این پژوهش سعی شده عوامل موثر بر آسیب پذیری محله های شهری شناسایی و به عنوان شاخص در نظر گرفته شوند . برای بررسی و طراحی محله خودکفا با رویکرد پدافند غیر عامل با استفاده از روش توصیفی_تحلیلی؛ ابعاد ، شاخص ها و متغیر های پژوهش استخراج شده است.برای شناخت تجزیه و تحلیل محله کوثر به عنوان نمونه موردی از تکنیک سوات استفاده شده و با استفاده از راهبردها و سیاست های منتج شده از تحلیل سوات به طراحی سه گزینه با مداخله حداقل ، میانه و حداکثر پرداخته ایم و با استفاده از ماتریس حصول به اهداف به ارزیابی گزینه ها پرداخته ایم و در انتها گزینه برتر را طراحی کرده ایم . یافته های پژوهش حاکی از آن است که علاوه بر توجه به ایمن سازی ابنیه محله ، شبکه های دسترسی و فضاهای باز و تاسیسات و تجهیرات شهری بر اساس اصول پدافند غیر عامل می بایست به منظور خودکفایی محله در شرایط بحران مکان هایی را با کاربری چند منظوره برای اسکان موقت ساکنین در شرایط بحران که تمامی نیاز های اولیه ساکنین را فراهم کند، در سظح محله ایجاد کرد.

خودکفایی محله ،پدافند غیر عامل،بحران،محله کوثر