مجید بیجندی - مهندس . مدیر کل هواشناسی استان اصفهان، کارشناسی ارشد اقلیم در برنامه ریزی محیطی
ویکتوریان عزتیان - دکتر. اداره کل هواشناسی استان اصفهان، دکتری آب و هواشناسی

گرد و غبار تحت شرایط خاصی می تواند مانع از افزایش و یا وقوع بارش شده و روی چرخه هیدرولوژیک اثر بگذارد. روی مناطق خشک و نیمه خشک آسیا، حلقه بازخورد مثبت در تعامل گرد و غبار- ابر- بارش ممکن است خشکی درون قاره ای را تشدید نماید. ذرات گرد و غبار معدنی به طور مستقیم بر شرایط آب و هوایی و به طور غیر مستقیم بر جذب و پراکنش پرتوهای خورشید، ویژگی و نحوه تشکیل ابرها و میزان بارش های جوی اثر دارند. در این پژوهش برای درک تاثیرگذاری گرد و غبار بر میزان تشکیل ابر و نوسانات بارش، داده های سال 1392 خورشیدی، در شهر اصفهان مورد مطالعه قرار گرفت. نوسانات و میزان بارش بین دو ایستگاه واقع در جنوب غرب و شمال شرق شهر اصفهان مقایسه گردید. ایستگاه شمال شرق (فرودگاه) در مجاورت کویر سگزی قرار گرفته و میزان گرد و غبار آن بیش از دیگر مناطق استان است. بررسی ها بیانگر کاهش باران ریزه و بارش سبک، در مقابل افزایش وقوع بارش های سنگین کوتاه مدت (رگباری) در شهر اصفهان در این سال است. حضور ذرات گرد و غبار سبب کاهش تشکیل ابر استراتوس (منجر به بارش سبک و مداوم و تقویت ابرهای همرفتی (منجر به بارش سنگین رگباری) هستند. حضور ذرات گرد و غبار به مقدار زیاد در جو سبب کاهش اندازه قطرک های ابر و تضعیف فرآیند تشکیل ابر است.

گرد و غبار، سازوکار ابر، بارش سبک، بارش رگباری، ابر استراتوس، ابر همرفتی