تارا قرایتی - گروه شیمی دارویی ، دانشکده شیمی دارویی ، واحد علوم دارویی ، دانشگاه آزاد اسلامی ، تهران ایران
حلیمه حسن پور - پژوهشگاه هوا فضا ، وزارت علوم و تحقیقات ، تهران ۸۳۴ - ۱۴۶۶۵ ، ایران
ملک حکمتی خطبه سرا - گروه شیمی دارویی ، دانشکده شیمی دارویی ، واحد علوم دارویی ، دانشگاه آزاد اسلامی ، تهران ایران

گیاه خارمریم یا مارتیغال (Sylibum marianim) ، گیاهی دولپه و دارویی است. خواص دارویی این گیاه به دلیل حضورماده موثره فلاونوییدی سیلی مارین است که دارای خواص ضد سرطانی و ضدالتهابی است. شوری یکی از تنش های غیرزیستی است که می تواند رشد و تولیدات گیاهی را تحت تاثیر قرار دهد. امروزه از تکنیک های فیزیکی از جمله میدان های مغناطیسی، برای القای رشد و تولید متابولیت های ثانویه استفاده می شود. بذرها پس از جوانهزنی تحت میدانهای مغناطیسی 0 و 4 میلی تسلا قرار گرفتند، سپس در محیط هوگلند حاوی غلظت های مختلف شوری 0 ، 50 و 100 کشت شدند. گیاهچهها پس از 4 هفته برای انجام آنالیزهای فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی برداشت شدند. نتایج نشان داد که شوری در 50 میلی مولار منجر به افزایش وزن تر، وزن خشک، طول ساقه شد، ولی در 100 میلی مولار این پارامتر ها کاهش معنی دار یافت (P ≤ 0.05) . اثر میدان مغناطیسی بر گیاهچههای تحت تنش شوری منجر به افزایش پارامترهای وزن تر، وزن خشک و طول ساقه شد. سطح برگی و محتوای نسبی آب تحت تنش شوری کاهش معنی دار یافت و میدان مغناطیس منجر به افزایش سطح برگی بویژه در تیمار 100 میلی مولار شوری شد. شوری در غلظت های 50 و 100 میلی مولار محتوای فنل را نسبت به شاهد افزایش داد. میدان مغناطیسی منجر به القای بیشتر محتوای فنلی شد و در 50 میلی مولار شوری، افزایش 58.94 % محتوای فنل مشاهده شد، اما در 100 میلی مولار شوری محتوای فنلی کاهش یافت. بنظر می رسد تیمار میدان مغناطیسی میتواند در افزایش تحمل گیاه به تنش شوری و القای محتوای متابولیت های دارویی گیاه نقش داشته باشد.

خار مریم، شوری، فنل کل، محتوای نسبی آب