مهدی زندیه - دکتری معماری منظر، دانشیار دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره)
وحید حیدرنتاج - دکتری معماری منظر، استادیار و عضو هیات علمی دانشکده هنر و معماری دانشگاه مازندران
نیوشا نبی بخش - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری منظر دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره)

رودخانه ھا یکی از عناصر مھم منظر شھری اند که از نظر اکولوژی دارای اھمیت به سزایی بوده و بین بافت ھای اجتماعی پیوند برقرار می کنند و با توجه به اینکه در بسیاری از شھرھا، عامل تشکیل شھرھا بوده اند و نقش کلیدی در ساختار شھر زندگی شھروندان داشته اند، طراحی منظر آنھا از اولویت بالایی برخوردار است. متاسفانه در قرون معاصر، به مرور ارتباط با طبیعت واندام ھای طبیعی در شھرھا کمتر شده و این عناصر نقش ھای کلیدی خود را از دست داده اند که این موضوع در آینده عواقب جبران ناپذیری به دنبال خواھد داشت. حال آنکه نیاز به این منابع نه تنھا کاھش نیافته، بلکه با صنعتی شدن و توسعه شھرھا این نیاز بیشتر شده است. استان مازندران به دلیل موقعیت جغرافیایی خود دارای اقلیمی معتدل و جاذبه ھای طبیعی بسیار است که سالانه گردشگران بسیاری را به سوی خود می کشاند. رودخانه بابلرود یکی از این جاذبه ھای طبیعی است که با گذر از شھرھای بابل و امیرکلا در مسیر خود، در شھر بابلسر به دریای خزر می ریزد. با وجود پتانسیل بالای این رودخانه در جذب گردشگر، حاشیه این رودخانه در طرح ھای بالادست شھر بابل دیده نشده است. به طوری که نقش آن در شھر روز به روز کمرنگ تر می شود. به این ترتیب در پژوھش پیشرو سعی شده تا با شناخت و بررسی مبانی مرتبط با موضوع، به سیاست ھا و اصولی دست یافت که علاوه بر بازگرداندن زندگی سالم به رودخانه، سبب توسعه امر گردشگری و شناساندن معماری و فرھنگ کمتر شناخت شده این خطه از کشور شود و ارتباطات اجتماعی و فرھنگی را مطابق با فرھنگ بومی و بھره گیری از اصول پایداری گردشگری تقویت کند. در گام اول، این پژوھش به روش کیفی به تعریف و تفسیر ابعاد نظری پرداخته که از طریق مطالعات کتابخانه ای حاصل شده است و در گام بعد مطالعه موردی شھر بابل و رودخانه بابلرود بوده که بر پایه اطلاعات موجود در کتب و گزارشات و نیز توسط برداشت ھای میدانی صورت گرفته است. در نھایت تدوین طرحی جامع برای بھبود کنار رودخانه ھای شھری، چه پر آب و عریض و چه کم آب، می تواند آثار بسیار مھمی در بھبود منظر و سیمای شھر، جذب گردشگر و پرکردن اوقات فراغت شھروندان گردد.

رودخانه، منظر، گردشگری، پایداری