یاسر اسماعیلیان - استادیار گروه کشاورزی مجتمع آموزش عالی گناباد، گناباد، ایران
آمنه سادات حسینی - دانشجوی کارشناسی مهندسی تولیدات گیاهی مجتمع آموزش عالی گناباد، گناباد، ایران

به منظور بررسی اثر کودهای آلی و شیمیایی بر خصوصیات گیاه دارویی رازیانه (Foeniculum vulgare Mill) در شرایط متفاوت فراهمی آب آبیاری، آزمایشی بصورت کرت های خرد شده و در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در منطقه فریمان صورت گرفت. عامل اصلی شامل بر سطوح دور آبیاری (6، 9 و 12 روز) و سطوح عامل فرعی شامل شاهد (عدم مصرف کود)، 4 تن ورمی کمپوست، 8 تن ورمی کمپوست، و کود شیمیایی NPK بودند. نتایج این پژوهش نشان داد عملکرد تر پیکر رویشی گیاه رازیانه به شدت تحت تاثیر تنش خشکی ناشی از افزایش فواصل آبیاری کاهش یافت. از طرف دیگر کودهای آلی و شیمیایی اثر مثبتی بر عملکرد پیکر رویشی گذاشتند و بیشترین عملکرد از تیمار 8 تن ورمی کمپوست و کود شیمیایی توصیه شده بدست آمد. عملکرد دانه رازیانه بیشترین مقادیر را در دور آبیاری 6 روز بدست آورد. افزایش عملکرد دانه در نتیجه کاربرد کود شیمیایی نسبت به سایر تیمارها بیشتر بود. کارایی مصرف آب رازیانه در مورد پیکر رویشی با افزایش دور آبیاری به طور معنی داری بهبود یافت، در حالی که کارایی مصرف آب دانه تحت تاثیر سطوح مختلف آب آبیاری اختلاف معنی داری نشان نداد. از طرف دیگر اثر کودهای آلی و شیمیایی بر کارایی مصرف آب رازیانه معنی دار بود که این افزایش در مورد عملکرد دانه چشمگیرتر بود. از نتایج بدست آمده چنین برمی آید که می توان با افزایش دور آبیاری تا 9 روز و کاربرد کودهای آلی از طریق بهبود کارایی مصرف آب در راستای بهره وری مصرف آب و تولید محصول سالم در گیاه رازیانه گام برداشت.

آب آبیاری، رازیانه، عملکرد، کود آلی، کود شیمیایی، کارایی مصرف آب